SAAMO Oost-Vlaanderen en lokaal bestuur Zelzate doorbreken het taboe rond menstruatieschaamte en menstruatiearmoede en bieden gratis menstruatieproducten aan in alle Zelzaatse openbare gebouwen en scholen.
In Vlaanderen heeft 1 meisje op 8 geen geld om menstruatieproducten (tampons, maandverband, menstruatiecup, …) te kopen. Menstruatiearmoede heeft een grote impact, zowel sociaal als fysiek. Sommige meisjes spijbelen waardoor hun schoolresultaten erop achteruitgaan. Om en bij de 15 procent van de Vlaamse meisjes in armoede mist wel eens een dag school omdat er geen geld is voor maandverband. Ze mijden recreatieve activiteiten en kunnen sociaal geïsoleerd raken. Ze gebruiken zakdoeken of andere ‘alternatieven’ met ontstekingen als gevolg.
Uit de taboesfeer
Door gratis materiaal te voorzien en dit zichtbaar te maken, wil SAAMO naast menstruatiearmoede ook menstruatieschaamte aanpakken. Menstrueren kan sowieso heel wat stress, angst en schaamte met zich meebrengen. Je kiest er niet voor om te menstrueren en je hebt niet altijd controle over de start van je cyclus. Dit kan voor onaangename verrassingen zorgen, zeker als je dan geen eigen menstruatiemateriaal bij je hebt.
SAAMO en lokaal bestuur Zelzate slaan de handen in elkaar om het onderwerp bespreekbaar te maken, jongeren de juiste informatie te geven en gratis producten te verdelen. Die gratis maandverbanden en tampons worden aangeboden in aanvulkastjes die in de toiletten van elke school en elk openbaar gebouw in Zelzate hangen. Daarmee is de Oost-Vlaamse gemeente de eerste in Vlaanderen die op heel zijn grondgebied gratis menstruatieproducten aanbiedt. De aanwezigheid van de kastjes wordt kenbaar gemaakt door een sticker met een bloeddruppel aan de ingang van elk gebouw.
Schepen van onderwijs Isabel Dellaert vond het belangrijk dat het taboe wat rond menstruatie heerst op deze manier doorbroken kan worden: “Het is een zeer mooi initiatief dat we vanuit het lokaal bestuur graag ondersteunen. Door de kastjes te plaatsen op alle scholen in Zelzate en in openbare gebouwen, kunnen de meisjes die de producten nodig hebben, ze op een discrete manier gratis gebruiken. Zonder dat ze er schaamte moeten over voelen.”
Het project is breed gedragen binnen Zelzate “In de kastjes ligt ook een flyer met uitleg en stoffen zakjes waarin de producten discreet kunnen meegenomen worden.”, zegt opbouwwerkster Joke Roegiers. “De zakjes werden uit gedoneerde stof genaaid door vrijwilligers. De kastjes werden gemaakt door patiënten van psychiatrisch centrum Sint-Jan-Baptist. Dankzij solidaire Zelzatenaren en sponsors werden de kastjes gevuld.” De lege zakjes kunnen na gebruik terug gedeponeerd worden in het kastje.
Schepen van welzijn Dirk Goemaere juicht dit toe: “ SAAMO valt als schepen van welzijn onder mijn bevoegdheid en ik vind het dan ook mooi om te zien hoe hun project verschillende actoren in Zelzate samenbrengt. Iedereen beseft dat dit een probleem is waarvoor er eigenlijk gemakkelijk een oplossing kan voorzien worden. We zijn zeer blij dat Zelzate hier een voortrekkersrol kan in spelen.”
Structurele oplossingen
SAAMO hoopt dat het initiatief weerklank vindt in elke Belgische gemeente en stad, en dat het beleid inzet op het structureel bestrijden van menstruatiearmoede. Schotland geeft alvast het goede voorbeeld: daar bieden lokale overheden en onderwijsinstellingen gratis tampons en maandverband aan iedereen die het nodig heeft.