De kaarten van de lokale verkiezingen zijn geschud. Deze verkiezingen waren historisch door de onverwacht lage opkomst: 1 op 3 Vlamingen kwam op 13 oktober niet stemmen. Dit was te wijten aan de afschaffing van de opkomstplicht voor de gemeente- en provincieraadsverkiezingen.
De campagne Ieders Stem Telt, ondersteund door 30 middenveldorganisaties, waaronder SAAMO, had als doel zoveel mogelijk mensen te overtuigen om hun stem uit te brengen. Hoe kijken opbouwwerkers Veerle Verslype en Katrien Laga terug op dit traject in Oostende en Roeselare?
Welke gevoelens roepen de verkiezingsresultaten in Oostende en Roeselare bij jullie op?
Veerle: “Voor Oostende hadden we dit resultaat verwacht, de peilingen voorspelden al een wissel van de macht.”
Katrien: “In Roeselare zijn we gerustgesteld. Hoewel Vlaams Belang 10% winst behaalde, zijn ze niet de grootste partij geworden. Het bestuur van de voorbije jaren werd beloond voor zijn werk en kan waarschijnlijk voortzetten wat het begonnen is.”
Veerle: “In Oostende vond ik het jammer dat het debat bijna volledig werd gedomineerd door de dossiers van Thermae Palace en de invoering van zone 30. Belangrijke thema’s zoals armoede en welzijn kwamen hierdoor amper aan bod, terwijl het huidige bestuur veel positieve stappen heeft gezet, zoals een sterk armoedebeleidsplan en een goede dialoog met armoedeorganisaties en sociale partners. We hopen dat het nieuwe bestuur deze lijn verderzet.”
Hoe interpreteren jullie de opkomstcijfers in Oostende (60,6%) en Roeselare (62,6%)?
Katrien: “De mensen die we bereikten via onze vormingen en debatten, hebben gestemd. Onze inspanningen om hen het belang van verkiezingen duidelijk te maken, hebben dus hun vruchten afgeworpen. Maar onze vrees dat velen hun stemrecht niet zouden gebruiken door de afschaffing van de opkomstplicht, is helaas bevestigd.”
Veerle: “De discussie over stemrecht of stemplicht blijft moeilijk. Misschien zijn de mensen die wél stemden op 13 oktober beter geïnformeerd en gemotiveerder? Het belangrijkste binnen een democratie is dat iedereen de kans krijgt om te stemmen zonder obstakels.”
n.v.d.r. De Ieders Stem Telt-coalitie pleit voor de herinvoering van de opkomstplicht en automatische kiezersregistratie voor niet-Belgen.
Lees een eerste analyse van de opkomstcijfers
Hoe hebben jullie mensen voorbereid op de verkiezingen?
Veerle: “De Ieders Stem Telt-coalitie in Oostende telt 20 organisaties. In mei kwamen we samen met onze groepen om de beleidsaanbevelingen te verfijnen en scherp te stellen voor ons memorandum met 38 voorstellen. Daarnaast hebben we ons gericht op de registratie van niet-Belgen. Ligo Brugge-Oostende ontwikkelde een train-the-trainersessie om mensen voor te bereiden op de verkiezingen, met uitleg over waarom stemmen belangrijk is, op wie je kunt stemmen en wat de kandidaten van plan zijn. In augustus waren onze werkers klaar om deze sessie zelf te geven in hun groepen.”
Katrien: “In Roeselare was dit ons eerste Ieders Stem Telt-traject met 10 organisaties, die ook de Dag van Verzet tegen Armoede organiseren. We organiseerden in mei een vorming over democratie en verkiezingen in aanloop naar de federale en Vlaamse verkiezingen. In juli startten we de voorbereiding van het Welzijnsdebat, samen met een werkgroep van FMDO, T’Hope en Voc Op Stap. Deze groep bepaalde de thema’s en vragen, met getuigenissen uit hun eigen leven. Ook hier hebben we ons ingezet voor de registratie van niet-Belgen, bijvoorbeeld door hulp te bieden in ons Digipunt bij RSL Op Post.”
Waarom kozen jullie voor een klassiek debat?
Katrien: “We wilden dat de stem van mensen in een kwetsbare positie gehoord zou worden. Een debat blijft een herkenbare formule, vooral voor politici. In de toekomst zou ik misschien eerder beginnen met het traject om een dialoog met iedere partij apart te kunnen organiseren en als apotheose een combinatie van debat en dialoog te kiezen.”
Veerle: “In Oostende kozen we dit jaar voor een combinatie: eerst een debat en daarna gesprekstafels. Mensen konden in een informele sfeer vragen stellen aan de kandidaten. Dat werkte goed! Het debat zorgde voor inhoud, en de gesprekstafels gaven mensen de kans om verder door te gaan op bepaalde uitspraken of om persoonlijke zorgen aan te kaarten.”
Hoe houden jullie buiten verkiezingstijd de vinger aan de pols bij het sociaal beleid?
Veerle: “In Oostende hebben we al met de administratie samengezeten en is er de intentie om goed samen te blijven werken. Met Ieders Stem Telt kwamen we elk kwartaal samen en minstens één keer per jaar met de schepen van Welzijn om signalen vanuit onze groepen te bespreken. We zullen er bij het nieuwe bestuur op aandringen om deze samenwerking te behouden.”
Katrien: “In Roeselare is er nog geen structureel overleg, maar het Ieders Stem Telt-traject heeft wel de motivatie aangewakkerd om hiervoor te ijveren. Het verkiezingstraject heeft onze samenwerking zeker versterkt.”
Wordt vervolgd… Ieders Stem Telt blijft belangrijk, ook buiten verkiezingstijd!
