ART XX is het sociaal-artistiek traject van SAAMO met mensen die een werkervaringstraject (artikel 60) volgden bij OCMW Antwerpen. Dit traject liep in samenwerking met kunstenaar Lore Suls. Ze kwamen gedurende een jaar samen om hun ervaringen in beeld te brengen. Met de video en hun beeldmateriaal gaan ze in gesprek met OCMW-medewerkers, beleidsmakers en het brede publiek. Heb je interesse om zelf in gesprek te gaan met ons materiaal? Contacteer ons dan.
Ervaringen bundelen
De mensen in een werkervaringstraject formuleerden 10 aanbevelingen om werkervaringstrajecten te verbeteren voor mensen in hun situatie. Deze aanbevelingen verwerkten ze in een video. Hun centrale boodschap is de vraag naar meer eigenaarschap van het traject dat ze bij OCMW lopen. Zo kan er meer rekening gehouden worden met hun langetermijnplannen en de realiteit van hun leven vandaag.
De 10 aanbevelingen uit de video zijn:
- De kans om deeltijds te werken
Vooral (alleenstaande) ouders uiten de wens om deeltijds te werken om hun gezinsleven te kunnen combineren met werken. De mogelijkheid om deeltijds te werken wordt nu zeer weinig toegepast binnen artikel 60. - Meer inspraak bij de keuze van tewerkstelling
Ze ervaren nu dat er te vaak keuzes in hun plaats genomen worden om knelpuntberoepen in de vullen. - Meer kansen en keuze om te studeren
Werkervaringskrachten krijgen nu vaak niet de kans om te studeren. - Recht op sociaal verlof en vakantie
Het werkervaringstraject is gebaseerd op het statuut van ambtenaren, niettegenstaande worden werkervaringskrachten vaak ingezet als bediende of arbeider. Eén van de gevolgen is dat ze sociale voordelen mislopen, zoals het recht op sociaal verlof en het opbouwen van vakantierechten voor het jaar na hun werkervaringstraject. - Dezelfde rechten als onze collega’s (andere werknemers van dezelfde werkplaats)
- Meer ondersteuning van het OCMW
Werkervaringskrachten missen ondersteuning tijdens en na hun werkervaringstraject vanuit het OCMW. De huidige opvolging ervaren ze als te kort en te beperkt. - Vrije keuze van uiterlijk en kledij op de werkvloer
- Mogelijkheid tot vast contract na art. 60
Vooral na afloop van een werkervaringstraject ontstaat er vaak een leegte omdat te veel trajecten niet uitlopen in een vast contract. - Betere afstemming van werk op diploma en ervaring
Bij de keuze van tewerkstelling wordt niet altijd rekening gehouden met eerdere werkervaring of diploma’s. - Meer autonomie op de werkvloer
Een bijzonder aandachtspunt is de voorwaarde dat werkervaringskrachten niet alleen mogen zijn op de werkplaats. Het zorgt voor een zeer denigrerend gevoel bij werkervaringskrachten, alsof ze babysitters nodig hebben of niet te vertrouwen zijn. Werkervaringskrachten vragen meer autonomie op de werkplek.
Wat heb je nodig om echt vooruit te raken?
Tijdens het sociaal-artistiek project brachten mensen in een werkervaringstraject in kaart wat ze nodig hebben om stappen vooruit te zetten in hun leven. Ze brachten dat samen in beeld.
Zwijgen mag niet de enige optie zijn.
Deelnemers van ART XX geven aan dat ze maatschappelijk werkers van het OCMW nodig hebben die kunnen luisteren naar de zorgen van mensen. Mensen hebben veel stress rond de kinderen en het financiële. Maatschappelijk werkers hebben omgerekend een half uur per maand, per persoon om begeleiding te doen. Dit kan zelfs niet altijd met een afspraak, vaak is het telefonisch.
Een aanzienlijk deel van de mensen die recht hebben op steun van het OCMW kunnen zich moeilijk uitdrukken in het Nederlands. Praten in het Nederlands gaat trager dus hebben ze meer tijd nodig. Als er te weinig tijd is, is zwijgen de enige optie.
Meer ruimte voor eigenaarschap en erkenning voor talenten
Deelnemers van ART XX willen zelf hun leven uitbouwen en beslissingen kunnen nemen. Het traject bij OCMW beperkt die vrijheid. Ze hebben maatschappelijk werkers nodig die zich inleven in hun situatie en mee denken vanuit hun realiteit. Ze willen dat er meer naar hun inbreng gevraagd wordt. Ze zijn mensen die vaak hele levens achter de rug hebben, met talenten en dromen. Ze zijn geen kinderen die opgevoed moeten worden.
Wanneer mensen die ondersteuning nodig hebben van OCMW niet als volwaardig behandeld worden, kwetst dit hun zelfwaarde en trekt het hen naar beneden. Om echt steunend te zijn, is een goede aanpak nodig met meer ruimte voor eigenaarschap en erkenning van talenten. Stop, tijd voor verandering.
Meer en meer gesnoeid in rechten
De deelnemers van ART XX geven aan dat ze ervaren dat er steeds meer gesnoeid wordt in hun rechten. Om de ondersteuning te krijgen die ze nodig hebben, voelt het alsof ze zelf even moeten stoppen met denken. Ze voelen het aan alsof het beter is om te zwijgen en op je tanden te bijten wanneer je in een hulpverleningstraject zit. Bijvoorbeeld de voorwaarden die opgelegd worden in een GPMI (Geïndividualiseerd Project Maatschappelijke Integratie). Dat is het contract dat iemand met recht op een leefloon ondertekent. Het omvat voorwaarden en doelen in ruil voor het ontvangen van een leefloon. Mensen geven aan dat je daarover beter niet kan nadenken en je mond moet houden. Nadien kan je dan de vrijheid voelen en je eigen traject volgen.
Samen in actie
De deelnemers van ART XX denken dat het anders kan. Ze willen dat er geluisterd wordt naar mensen die het moeilijk hebben en dat er rekening gehouden wordt met hun stem. Mensen in een kwetsbare positie worden tegen elkaar opgezet. Het is tijd om in actie te komen en beleidsmakers te stimuleren om dingen anders te doen. Aan iedereen met impact de boodschap om dit niet te vergeten.
In gesprek
ART XX kadert binnen het project Baskuul van SAAMO Antwerpen en SAAMO Brussel. Samen met mensen die recht hebben op steun van het OCMW onderzoekt SAAMO wat mensen echt vooruit helpt en waar er zaken kunnen verbeteren. SAAMO gebruikt het filmpje en de portretten om in gesprek te gaan over OCMW en Artikel 60. Ze werden ook gebruikt in een tentoonstelling. Deze werd opgesteld tijdens de Antwerpse Parlee in Amor (2023) en tijdens de Dag van Verzet tegen Armoede (2024) in Toneelhuis. Daarnaast gebruikt SAAMO het materiaal tijdens groepsgesprekken in de buurtwerken.
Wil je ook spreken over de ondersteuning van het OCMW?
Wil je zelf in groep in gesprek gaan over dit onderwerp, aan de hand van ons materiaal? Bijvoorbeeld in het kader van de opleiding sociaal werk of binnen je sociale organisatie? Aarzel dan niet om ons te contacteren voor meer informatie. Hier vind je onze contactgegevens.