0% werkloosheid in Willebroek

Een contract onbepaalde duur. Het brengt zekerheid en stabiliteit, maar vooral ook een vast inkomen. Toch is het voor veel mensen in een maatschappelijk kwetsbare positie een verre droom. Door mechanismen van discriminatie, gebrek aan kansen of andere tegenslagen stromen enkele groepen zelden door naar duurzaam werk. In Willebroek pakt SAAMO dit probleem aan met ‘De Werkplek’. 

Het Franse model ‘Territoires zéro chômeur de longue durée’ …

‘Territoires zéro chômeur de longue durée’ is een model voor jobcreatie dat zijn werking al bewezen heeft in Frankrijk. Het model bakent een gebied af en streeft binnen dat gebied naar jobcreatie en 0% werkloosheid. Een lokaal werkgelegenheidscomité (comité local pour l’emploi) zet alle mogelijke instrumenten in om dat te bereiken. Hiervoor vertrekken ze vanuit de vaardigheden van de deelnemers, mensen in een maatschappelijk kwetsbare positie. We kunnen hun talenten niet overschatten! Een speciaal opgericht bedrijf (entreprises à but d’emploi (EBE)) vormt het sluitstuk. Daar creëren ze volwaardig werk op maat, waarbij alle geïnteresseerden hun talenten kunnen benutten.

… toegepast in Belgische context

SAAMO past het succesvolle Franse model ook in een Belgische context toe. Het ‘territoire’ van SAAMO is daarvoor Willebroek Zuid. Binnen deze beperkte regio willen we een brede doelgroep van mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt aanspreken. ‘Zero chaumage’ is het doel. Elke stap daar naartoe is mooi mee genomen.

Voor wie doen we dit?

De doelgroep van Buurten Zonder Langdurige Werkloosheid is mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt, die minimum 1 jaar inactief zijn. In de praktijk zijn deelnemers gemiddeld 5 jaar of meer niet aan het werk. Binnen de doelgroep zien we heel uiteenlopende profielen:

• Vrouwen die enkele jaren voor de kinderen hebben gezorgd, maar nu willen werken;
• Mensen met een verslavingsproblematiek (met mogelijks een leefloon als inkomen) die een bijdrage willen leveren aan de gemeenschap/buurtbewoners en die op zoek zijn naar meer structuur in hun leven;
• Mensen met medische problemen die graag progressief aan het werk willen gaan (1 of 2 dagen per week werken, naargelang hun lichaam dit toestaat);
• En nog vele andere levenspaden.

Waarom doen we dit?

Een job met een contract onbepaalde duur brengt zekerheid en stabiliteit, maar vooral ook een vast inkomen. Toch is het voor veel mensen in een maatschappelijk kwetsbare positie een verre droom. Door mechanismen van discriminatie, gebrek aan kansen of andere tegenslagen stromen enkele groepen zelden door naar duurzaam werk.

Door mensen een job met een contract onbepaalde duur of duurzaam werk aan te bieden, hebben ze opnieuw zekerheid en een manier om voor zichzelf en hun gezin een beter leven op te bouwen. Dat heeft een onmiddellijk effect op zowel gezondheid en mentaal welzijn als materiële verbetering.

Meer weten? Bekijk dan de toelichting van Ides Nicaise (KULeuven) i.v.m. de sociale kosten-batenanalyse die hij maakte in opdracht van Actiris:

Wat gaan we juist doen?

Iedereen die wil werken aan de slag, dat is de bedoeling! Alle mensen die zich aanbieden voor job, moeten een gepaste job krijgen: in een regulier bedrijf, in de sociale economie of voor diegenen die hier niet klaar voor zijn: in de Werkplek 2830.

Elke partner heeft in dit partnerschap zijn eigen rol. SAAMO werkt outreachend en leert zo mensen in de wijk kennen. We organiseren ook de lokale bedrijfsactiviteiten. Het netwerk van partners, het Comité voor Werk, heeft als taak voor al deze personen een geschikte job te vinden.

Hoe pakken we het aan?

Wanneer een gemeente beslist om een Buurt Zonder Langdurige Werkloosheid op te starten, kan er samen met een sociale organisatie, zoals SAAMO, bekeken worden wie welke taken opneemt in het hele proces.

Volgende 5 stappen zijn essentieel in dit proces:

1. Keuze van het gebied. Je bakent een regio af waarin je het project realiseert.
2. Mobilisatie van de actoren in een gebied.  Je brengt actoren die bereid zijn om rond dit thema te werken samen. Je bouwt een lokaal partnerschap op of een Comité voor Werk.
3. Een job vinden voor iedereen die wil en kan werken. De taak van dit Comité voor Werk en van de projectploeg is om voor elke persoon die in het afgebakende gebied woont en die wil werken, een job te vinden of creëren. Het doel is exhaustiviteit of volledigheid: de projectploeg dient outreachend te werken om iedereen te leren kennen die wil werken. Dit kan een job zijn in een regulier bedrijf, in de sociale economie of voor diegenen die hier niet klaar voor zijn, in de eigen economische activiteit die we in de wijk creëren, samen met de groep vrijwilligers. Bekijk hier de flyer die we gebruikten tijdens het outreachend werken
4. Creatie van de bedrijfsactiviteit in de wijk. De keuze qua bedrijfsactiviteit wordt gemaakt op basis van de talenten en vaardigheden van je vrijwilligers/medewerkers, én de bedrijfsactiviteit moet nuttig zijn voor je afgebakende gebied. De activiteit mag ook geen concurrentie vormen voor bestaande jobs. Deze keuze is m.a.w. erg verbonden met de lokale context: de gemeente Willebroek is de stad Antwerpen niet. Bekijk hier de enquête die we in Willebroek gebruikten om bewoners te bevragen
5. Zorgen voor een financieel en economische realistisch plan/model voor je bedrijfsactiviteit. De inkomsten en uitgaven moeten in balans zijn. In deze stap zorgen we voor een vast contract van onbepaalde duur voor deelnemers/medewerkers.

Meer weten? Bekijk dan deze webinar van 2,5u die SAAMO organiseerde begin 2022:

 

Hoe doen we dit in Willebroek?

In Willebroek zijn we gestart met de Werkplek 2830, een laagdrempelige arbeidsplek die een oplossing biedt voor dit probleem. We openden in september een naai- en fietsatelier in Willebroek Zuid. Medewerkers komen enkele dagdelen in de week werken: ze halen oude weesfietsen uit elkaar, herstellen fietsen, doen retouches, geven naailes, werken aan een naai-opdrachten, enz. Tijdsdruk en stress houden we bewust laag, en we moedigen deelnemers aan om hun vaardigheden in te zetten in de ateliers en ze verder te ontwikkelen.

Momenteel krijgen medewerkers een vrijwilligersvergoeding en een vrijwilligerscontract. Via onze samenwerking met sociale economie-bedrijven kunnen we aantonen dat dit model aanvullend is op wat sociale economie momenteel al realiseert!

Bovendien heeft de arbeidsmarkt ook nood aan mensen in een kwetsbare positie, maar bereikt ze deze groep niet. Dit project wél, o.a. via outreachend werken. En binnen dit project worden mensen stap voor stap voor het eerst of opnieuw gemotiveerd richting de arbeidsmarkt. Daarom hopen we in de toekomst ook voor deze groep een contract onbepaalde duur en zekerheid te kunnen bieden.

Ons Comité voor Werk bestaat uit:

• Veerle Vanden Bossche van de gemeente/OCMW Willebroek
• Guido Vangoidsenhoven, Lokale regisseur Sociale Economie
• Bruno De Maeyer van Nektari
• Mara Piessens van IGEMO
• André Dierickx van ATD Vierde Wereld Vlaanderen
• Omar Salmi van Organisatie Willebroek
• Geert Eerdekens van VDAB Boom
• Julie Janssens van de Volkshuisvesting Willebroek
• Malika Laroussi van SAAMO
• Yannick Van Rompaey van ROJM Willebroek
• Lutgarde Van den Broeck van Kinderopvang Kobo
• Ben Van Havere van SAAMO
• Lotte Roels van Nektari
• Annemie Raes van Nektari
• Nathalie Deleuil van Vlotter
• Veronique Daelemans van Volkshuisvesting Willebroek
• Thierry Serrien, schepen van mobiliteit en participatie in gemeente Willebroek
• Niki De Schepper van Nektari
• Fatima Atrache van VDAB Boom
• Kris Bauwelinck van Ecoso

Waar vind je al Buurten Zonder Langdurige Werkloosheid?

Momenteel experimenteert SAAMO met dit Franse model op 5 plaatsen in Vlaanderen: in Willebroek, maar ook in Oostende, Gent, Antwerpen en Leuven. En ook twee Brusselse gemeenten werken met het model. In Wallonië starten in het voorjaar van 2023 een 15-tal projecten, en dit gesubsidieerd door de Waalse overheid en Europa WSE. Er wordt hiervoor +- 100 miljoen voorzien. Per project zouden er ongeveer 50 medewerkers worden aangeworven (met verloning) en er wordt budget voorzien voor 5 jaar.

 

Het project ‘De Werkplek’ is vanaf maart 2021 in werking met ondersteuning van Europa WSE.