Voor veel mensen in Heverlee is er geen laagdrempelige buurtwerking nabij. Daarom kloppen ze met vragen
over wonen, gezonde voeding en werk bij de scholen van hun kinderen aan. Maar deze vragen zijn voor scholen te complex om iedereen een antwoord op maat te geven. Zo ontstond Unelma.
Dit project werkt sinds schooljaar 2019-2020 samen met de twee basisscholen uit Heverlee. Doel is om een duurzaam netwerk van partners op te zetten, waarbij deze scholen en gezinnen oplossingen vinden voor allerlei noden. Op Heilig Hart Heverlee en Don Bosco Sint-Lambertus werken opbouwwerkers Latifa en Nadja hier wekelijks aan, zowel met schoolteams als met ouders.
“Mensen die geen familie of sociaal netwerk in Leuven hebben, kloppen op school aan met problemen rond huisvesting, een tekort aan spullen als sportkledij of lunch voor de kinderen. Sinds corona is er ook meer werkloosheid onder ouders, waardoor veel ouders vragen hebben rond het vinden van een job.” – opbouwwerker Latifa
Leven in complexe tijden
“Het is niet zo dat de scholen deze vragen niet willen beantwoorden,” helpt opbouwwerker Nadja de context schetsen. “Ze waren zelfs mee aan het zoeken naar huisvesting voor ouders die problemen hadden. Maar een school kan dit soort complexe problemen er niet bij nemen. Daarom zochten ze een partnerorganisatie die de mensen kan helpen en initiatieven verankeren. Dat zijn wij.”
Rita Gounakis, zorgcoördinator kleuters in Don Bosco St-Lambertusschool, beaamt:
“Zoals de werking nu is, is ideaal voor onze kleuterschool. We weten als leerkrachten dat we op Latifa en Nadja kunnen rekenen. Om vragen te beantwoorden op een vast moment, om naar de juiste diensten door te verwijzen of om ons advies te geven. Dat is een sterkte. Het werkt drempelverlagend. Ouders durven nu veel sneller de stap naar ons leerkrachten zetten, dankzij de opbouwwerkers.”
Samen zoeken naar structurele oplossingen
Latifa trekt de context open: “Veel mensen zijn vooral bezig met overleven. Maar ze hebben ook nood aan sociale contacten en een kans om te netwerken. Dit hebben we opgezet in het WZC Annuntiaten: één keer per maand op dinsdagnamiddag, wanneer daar ook de solidaire kruidenier open is. Ouders kunnen er bij ons terecht voor informatie over school, de aanvraagprocedure voor sociale huisvesting, vrijetijdsactiviteiten, elkaar ontmoeten, …”
De kern van Unelma is spreekwoordelijke ‘eerste hulp’ en je opties leren kennen, zo vertelt Nadja: “We helpen oplossingen vinden voor de grootste nood. We kijken meteen ook samen met de mensen waar ze terecht kunnen voor de juiste ‘vervolg’-hulp. Zodat ze de weg leren kennen naar de professionals waarbij ze terecht kunnen met een bepaald type vragen. Je hoeft niet met een veelheid aan vragen te blijven zitten. Je kan laagdrempelig, wekelijks met vragen terecht op een vertrouwde plaats.”
Latifa vult aan: “Zorgzame Buurt Heverlee wil een aanbod voor ontmoeting creëren in de Lokale Dienstencentra (LDC) en het Woonzorgcentrum (WZC). Maar we merken dat er nood is aan een inloophuis of een andere laagdrempelige plaats waar ouders gewoon kunnen binnenlopen. Idealiter zou ook dienstverlening van OCMW of CAW daar aanwezig zijn. Momenteel nemen de LDC’s een stuk van dit soort ontzorging op. Maar de afwezigheid van diensten zoals OCMW of CAW, of het gebrek aan nabijheid van deze diensten vormt nog een obstakel. We willen dat mensen die méér dan vragen hebben, die bv. begeleiding nodig hebben, vlot aan hulp op maat geraken.”
Rita bevestigt de meerwaarde van een vast ‘inloopmoment’: “Zo’n moment geeft houvast: mensen met vragen weten dat Nadja en Latifa hier maandagochtend voor hen zijn. De opbouwwerkers kunnen ouders aanspreken nog voordat ze de school binnenwandelen.”
Andere mentaliteit
Over de impact van Unelma vertelt Latifa: “Op scholen is de zichtbaarheid van gezinnen in een kwetsbare situatie verbeterd: zaken worden bespreekbaar. Ook kijken scholen nu op andere manier naar kansarmoede. Zorgcoördinatoren stemmen met ons af over helder communiceren om anderstalige ouders of ouders in een kansarme situatie beter te bereiken. Scholen leren met een andere bril kijken naar mensen in verschillende situaties. Dat vraagt tijd en begrip voor de omstandigheden van gezinnen. Het vraagt om een verandering in mentaliteit, wat makkelijker gezegd is dan gedaan.”
Niet alleen de scholen baten erbij, aldus Latifa: “Ik denk dat partners door zowel onze visie op de samenleving en zorgvragen, als door onze werkwijze geprikkeld worden. Voor de scholen zijn we een grote extra draagkracht. Voor stad Leuven hebben we de afgelopen jaren problemen van gezinnen in Heverlee in kaart gebracht, waar de diensten voorheen weinig zicht of vat op hadden.”
Rita erkent dat de samenwerking een leerrijke ervaring is: “Ik vond het altijd moeilijk om mensen rechtstreeks te vragen of ze hulp nodig hadden op vlakken die losstaan van de school. Door te zien hoe Latifa en Nadja het vragen, durf ik nu ook zelf sneller via een babbel toch dieper op een onderwerp in te gaan. Of als mensen een ballonnetje oplaten, pik ik er nu meteen op in. Ook schrok ik ervan hoeveel mensen de weg naar instanties als Kirikou [spullenhulp voor baby’s en kinderen] niet kennen.”
