In Antwerpen bouwen we met SAAMO al enkele jaren aan een model om leegstaande sociale woningen in te zetten voor mensen met een hoge woonnood. Wonen Met Kansen biedt momenteel plaats aan 20 jongeren die dak- of thuisloos waren. Jongeren die een tijdelijke, betaalbare woning hebben, waar ze op adem kunnen komen en zich focussen op andere levensdomeinen. We goten de eigen ervaringen met sociaal leegstandsbeheer in een draaiboek. Die stellen we vandaag woensdag 6 maart voor om woonmaatschappijen, bedrijven en sociale organisaties te overtuigen om met sociaal leegstandsbeheer te starten.
Leegstand bij woonmaatschappijen
Leegstand van sociale woningen is niet altijd te vermijden. Door de grote nood aan renovaties komen woningen in afwachting structureel leeg te staan, vaak voor vele jaren. Momenteel staan er zo ongeveer 3.000 sociale woningen structureel leeg in de provincie Antwerpen en dat cijfer stijgt al jaren. Via het model Wonen Met Kansen krijgen deze woningen opnieuw een tijdelijke en sociale invulling. Door dit in de praktijk toe te passen en praktische obstakels weg te werken, zoeken we met SAAMO naar concrete antwoorden op de wooncrisis. Onze ervaringen bundelden we in een draaiboek.
Een sociale invulling van leegstand
Sociaal leegstandsbeheer is ook interessant voor woonmaatschappijen, de eigenaars van deze sociale woningen. Op deze manier krijgen hun leegstaande woningen opnieuw een sociale invulling en genereren ze opnieuw inkomsten uit woningen die anders structureel leeg staan. “Net omdat het sociale woningen zijn, vinden we het belangrijk dat dit ten goede komt aan de mensen die nu de grootste dupe zijn van de wooncrisis. Mensen die vaak al jaren op de wachtlijst staan voor een sociale woning.”, vertelt onze collega Sven Claes van SAAMO. “Deze mensen zijn aangewezen op de private huurmarkt, waar de prijzen de pan uit swingen, en we vaak schrijnende toestanden zien op vlak van woonkwaliteit. Het aantal dak- en thuislozen neemt daardoor stelselmatig toe, zeker onder de groep van jongeren.“
Even op adem komen
Specifiek voor deze groep van jongeren is het model Wonen Met Kansen uitgewerkt, om hen een opstap te bieden naar een duurzame woonoplossing. Het cruciale aan sociaal leegstandsbeheer is dat je voldoende inzet op ondersteuning en begeleiding. Of het model een antwoord is op de wooncrisis? Sven Claes: “De omvang van de wooncrisis is zo groot dat alle hulp nodig is. Met leegstandsbeheer biedt je tijdelijke contracten aan, wat niet voor iedereen een geschikte oplossing is. Mensen hebben vooral ook duurzame woonoplossingen nodig. Maar in onze praktijk zagen we dat het de jongeren wel echt op weg hielp. Ze krijgen een time-out in hun woonsituatie en kunnen zich tijdelijk settelen. Zo kunnen ze werken aan andere levensdomeinen en met iets minder druk en met ondersteuning zoeken naar een duurzame woonoplossing.”
De mensen op de wachtlijst
Ook voor Soukaina was dit een kans. Zij woont momenteel bij Wonen Met Kansen. Zij vertelde nog over hoe moeilijk het is om een woning te vinden in de Pano van 5 maart over de mensen op de wachtlijst van sociale woningen. “Maandelijks komen we naar het buurtappartement om samen te koken en gezellig samen te zijn. Dan spreken we over woonthema’s. We kunnen er onze gedachten verzetten en het is fijn om andere jongeren te ontmoeten uit dezelfde buurt”, vertelt Soukaina.
Opportuniteiten om het wachten te verzachten
Met SAAMO Antwerpen startten we dit project in 2019 met de collega’s van SAAMO provincie Antwerpen, met de ondersteuning van provincie Antwerpen. We worden momenteel ondersteund door stad Antwerpen voor de verdere ontwikkeling van het model. Met SAAMO willen we dit project graag verder uitbreiden. Tegelijk willen we ook anderen inspireren met onze eigen praktijk en pleiten we ervoor om alle leegstaande woningen in heel Vlaanderen via sociaal leegstandsbeheer ook een sociale invulling te geven. Dit gaat niet enkel over het tijdelijk ter beschikking stellen van een woning, maar ook de bewoners ondersteunen en versterken. Daarnaast blijven we pleiten voor een sterke uitbreiding van het aanbod aan sociale woningen, want dat is de enige manier om een structureel antwoord te bieden op de huidige wooncrisis. In tussentijd blijven we met SAAMO zoeken naar opportuniteiten om het wachten te verzachten.