Een Gentse vervolgmeting met praktijktesten toonde in april 2024 aan dat nog steeds 18% van de werkgevers kandidaten ongelijk behandelt als ze een andere etnische afkomst hebben, een handicap hebben of wat ouder zijn. De organisatie Amal vzw, die het onderzoek uitvoerde, speelde de lijst met werkgevers die in de fout gingen door aan Unia. De ingebrekestelling die Unia hierop verstuurde aan 90 werkgevers, schoot afgelopen week bij sommigen in het verkeerde keelgat. Bij de betrokken werkgevers, maar vreemd genoeg ook bij de Stad Gent die het hele onderzoek bestelde.
Het platform Praktijktesten, dat al jaren ijvert voor juridische praktijktesten, roept Stad Gent op om niet te zwichten voor de druk die uitgeoefend wordt door werkgeversorganisaties. Het is belangrijk dat, zoals de stad beloofde in zijn bestuursakkoord, ook juridische gevolgen gegeven worden aan de praktijktesten. Niet alleen als signaal, maar ook om broodnodige rechtspraak te creëren en zo burgers beter te beschermen tegen discriminatie.
Stad Gent was pionier
Gent pionierde afgelopen jaren trots met praktijktesten. Vorig jaar stelde haar perscommunicatie het zo: ‘Het is een bewuste beleidskeuze van de Stad Gent dat bij vaststelling van discriminatie men niet alleen kiest voor de zelfregulering (..) Een aanpak van sensibiliseren en empoweren werkt beter tegen discriminatie wanneer ze aangevuld wordt met een individuele handhavende benadering.’
Werkgevers blijven verweer bieden
VOKA reageerde dat de vrije markt zichzelf wel corrigeert. Het Platform Praktijktesten Nu vindt dat het de werkgeversorganisatie zou sieren, moesten ze de trieste realiteit onder ogen zien. In Antwerpen toonde een recente opvolgmeting op de huur- en op de arbeidsmarkt aan dat de vastgestelde discriminatiegraad er zelfs steeg. De hardnekkigheid van de discriminatiecijfers op de arbeids- en huurmarkt tonen aan dat sensibiliseren anno 2025 niet volstaat. Het verbod op discriminatie is niet nieuw. De eerste antiracismewet dateert ondertussen van 1981. Dat discriminatie al die tijd kon blijven woekeren op de arbeidsmarkt is te wijten aan een manifest gebrek aan handhaving. Hierdoor blijven werkgevers ongestraft vrijuit gaan.
De werkgeversreactie is voorspelbaar: de bedrijven die op de vingers werden getikt zijn het slachtoffer, niet de kwetsbare werkzoekenden die ongelijk werden behandeld. Niet het discriminerend gedrag in eigen rangen is onethisch, maar wel de praktijktesten die dit willen vaststellen en de instanties die hen daarmee confronteren.
Praktijktesten Nu roept op tot volgehouden actie
Het Platform Praktijktesten hoopt dat de werkgeversorganisaties hun moreel kompas terugvinden. Want wie voor zelfcorrectie pleit, kan niet langer de rotte appels in de mand blijven verdedigen. Het platform Praktijktesten roept de Stad Gent en Unia op om niet te zwichten voor de druk. Want op een arbeidsmarkt waar straks werkloze slachtoffers van discriminatie na twee jaar hun werkloosheidsuitkering massaal verliezen, zijn sancties voor discriminerende werkgevers meer dan ooit noodzakelijk.
Ook door het vorige stadsbestuur werd beloofd om juridische gevolgen te geven aan praktijktesten op de huurmarkt, en werden die uiteindelijk vervangen door bemiddelingspogingen bij het Vlaams Mensenrechteninstituut. We vragen dat de Stad van licht en liefde ook in de toekomst haar pioniersrol waar blijft maken en tot voorbeeld kan strekken voor andere steden en de Vlaamse overheid. Want zonder gerechtigheid, maakt liefde geen kans.
SAAMO is als partner aangesloten bij het platform Praktijktesten Nu en deelt deze oproep voluit. Samen met Praktijktesten Nu pleiten we voor juridische handhaving en effectieve sancties tegen discriminatie. We verspreiden deze boodschap omdat we geloven dat structurele verandering noodzakelijk is om iedereen gelijke kansen te bieden op de arbeids- en huurmarkt.