De deelname van kleuters aan het Vlaamse onderwijs is hoog. Maar bepaalde groepen participeren minder: ze zijn niet ingeschreven in een kleuterschool of – vaker nog – gaan onregelmatig. In Mechelen zet SAAMO met het project Schoolstart in op een bewuste schoolkeuze en een vlotte start voor kleuters én hun ouders.
Op huisbezoek met een fijne boodschap
Het traject start jaarlijks in december. SAAMO krijgt dan een lijst van de stad Mechelen met alle gezinnen met een eerstgeborene in de wijk ‘Centrum’. Die kunnen in de daarop volgende maanden een bezoek verwachten van onderwijsopbouwwerker Mounira, met de boodschap: “Jullie kindje mag volgend jaar naar school!”. Mounira polst bij ouders of ze daarvan op de hoogte zijn, of ze weten dat ze digitaal moeten aanmelden en hoe, en of ze ondersteuning wensen bij het kiezen van een school.
Veel ouders trekken zich uit de slag. Ze hebben een sociaal netwerk en vinden hun weg in de informatie om een geschikte school te kiezen en hun kind tijdig aan te melden en in te schrijven. Maar ieder jaar is er een groep die hierbij moeilijkheden ondervindt. De onderwijsopbouwwerker richt zich op deze groep. Samen met de ouders bekijkt ze welke scholen er zijn en wat ouders belangrijk vinden bij het maken van een keuze. Wanneer nodig gaat Mounira mee op schoolbezoek of maakt ze een afspraak voor de ouders. Als er hulp gewenst is bij het digitaal aanmelden, doen we dit samen. En vanaf mei kan er dan effectief worden ingeschreven!
Met een gerust hart(je) de eerste schooldag tegemoet
Kleuters die er zin in hebben, ouders die vertrouwen hebben in de school en weten wat ze kunnen verwachten en wat de school van hen verwacht: dat is de missie van Mounira in de maanden voorafgaand aan de eerste schooldag. Dat gebeurt via huisbezoeken, maar vooral door toeleiding naar het Blijhuis, waar (aanstaande) gezinnen in een maatschappelijk kwetsbare positie met kind(eren) tussen 0 en 6 elkaar ontmoeten en versterken. Het Blijhuis is gelegen in het Sociaal Huis en Huis van het Kind, wat korte lijnen betekent met de Opvoedingswinkel, het ID-team (informatie- en doorverwijzing) en veel andere partners. De samenwerking met het Blijhuis houdt in dat alle ouders met toekomstige kleuters door Mounira, maar ook door studenten van de lerarenopleiding Thomas More, geïnformeerd over en voorbereid worden op de kleuterschool. Door hun contact met andere gezinnen verbreden ouders hun netwerk en door het contact met andere kindjes leren peuters samen spelen en nieuw spelmateriaal kennen. Wie nog niet goed Nederlands kan, pikt er nieuwe woordenschat op of neemt deel aan de Oefenkansen Nederlands van het Blijhuis. Ook andere opvoedingsgerelateerde vragen (zindelijkheid, grenzen stellen, …) kunnen aan bod komen!
It takes two to tango!
Voor scholen is de samenwerking met maatschappelijk kwetsbare gezinnen soms een uitdaging. Het is moeilijk om contact te leggen, er zit ruis op de communicatie en er ontstaan soms misverstanden.
De gezinnen die Schoolstart ondersteunt, komen terecht in verschillende scholen in Mechelen. Deze scholen kunnen aankloppen bij de onderwijsopbouwwerker voor advies om hun welkomstbeleid en communicatie nog meer af te stemmen op alle ouders en kleuters. En kunnen steeds terecht bij Mounira voor vragen of moeilijkheden met gezinnen.
Met één school wordt telkens gedurende twee schooljaren een meer intensief traject opgestart, gericht op het ontwikkelen van beleid rond warme overgang en instap in de kleuterschool. Op dit moment is dat het Sint-Romboutscollege, waar we een werkgroep oprichtte met het hele kleuterteam. Zij komen nu maandelijks samen. Door de samenwerking met Mounira worden op school kennis, inzichten en vaardigheden verworven in het werken met een grote diversiteit aan gezinnen: nieuwkomers, gezinnen die in armoede leven, die niet goed Nederlands spreken, die het onderwijs niet kennen of soms zelf slechte schoolervaringen meedragen … Door samen met de opbouwwerker huisbezoeken te doen, gesprekken met ouders te voeren en door infodagen, oudercontacten en wenmomenten voor te bereiden bouwt deze basisschool deskundigheid op die ook na afloop van het project verder kan worden ontwikkeld en uitgebouwd.
Een belangrijke rol is daarbij weggelegd voor de nieuwe ouderraad, die op dit moment verbreed – lees diverser gemaakt – werd en in de toekomst een nog belangrijkere adviserende en ondersteunende rol kan spelen.
“Van (schoolstartmedewerker) Mounira krijgen wij handvaten om te werken met gezinnen waarmee het contact moeilijk loopt. Bovendien bereiken wij nu gezinnen die wij vroeger nooit te zien kregen”
Pascale Vereecken (directeur Sint-Romboutscollege)
Werken aan gelijke onderwijskansen voor alle Mechelse gezinnen
De kennis uit het project Schoolstart wordt ook op andere fora ingezet. Zo maakt SAAMO deel uit van de bestuursvergadering van Huis van het Kind en zijn we vertegenwoordigd in het LOP (lokaal overlegplatform gelijke onderwijskansen) basisonderwijs regio Mechelen, waar we deel uitmaken van het dagelijks bestuur en een werkgroep die de communicatie van het LOP onder de loep neemt. Ook bij de jaarlijkse evaluatie van het digitaal aanmelden brengen we het perspectief van maatschappelijk kwetsbare ouders in.
Schoolstart in jouw gemeente?
De stad Mechelen die het project financiert, beschouwt Schoolstart als een waardevolle bijdrage in de strijd tegen kinderarmoede, en het maakt deel uit van het Plan Kinderarmoede.
Is er in jouw gemeente ook interesse om samen werk te maken van een sterke schoolstart voor alle gezinnen? OF heb je een andere vraag om samen te werken rond onderwijs? Contacteer dan Myriam Suetens voor een gesprek.