Hoe is het om werk te zoeken in een land waarvan je de taal nog niet kent? Iemand* van Bruggen naar werk maakte het mee. Zijn leven in Irak was goed. Maar oorlog zorgde ervoor dat hij in België opnieuw moest starten. Een zoektocht met vallen en opstaan. Onze SAAMO-collega’s Allahmir en Zerin kennen hem intussen goed. SAAMO is in het samenwerkingsverband Bruggen naar werk (dat tot eind december 2023 loopt) één van de partners die mensen zoekt en leert kennen. Het gaat over de zoektocht van mensen die nu niet werken, niet ingeschreven zijn als werkzoekend of de hoop even opgaven. Je leest er hier meer over.

Iets doen wat je plezier geeft in het leven

“Ik kom uit Irak. In mijn land had ik een mooi leven en een goede job. Ik werkte als zelfstandige in mijn eigen zaak. Toen ik jong was, deed ik ervaring op in de horeca. Ik kookte graag en mijn moeder vond dat ik dat goed deed. Ze steunde mij om een eigen zaak te starten. Ze wilde dat ik iets deed dat me plezier gaf in het leven. Ik maakte en verkocht falafels, broodjes, sambousa’s en andere zaken. Verder hield ik van sporten zoals fitnessen. En ik ging ook graag in de stad wandelen om leuke nieuwe plaatsen te ontdekken. Toen er in mijn land oorlog uitbrak ben ik naar het buitenland gevlucht en ben ik in België terechtgekomen.”

Een land waarvan ik de taal niet sprak

“Het begin hier was moeilijk voor mij, in een land waarvan ik de taal niet sprak en waar ik niemand kende. In Irak sprak ik naast mijn moedertaal ook Engels maar hier in België vroeg iedereen altijd naar Nederlands. Zo startte ik een lang parcours om zaken te leren. Ik leerde Nederlands, ik volgde een cursus maatschappelijke oriëntatie in Atlas en schreef me daarna in bij VDAB en startte met werk zoeken.”

Het is alleen Belgische ervaring die telt

“Ik klopte op vele deuren. Ik dacht dat ik hier wel kansen had, door mijn werkervaring en mijn Engelse taalkennis. Maar alle firma’s waar ik solliciteerde zeiden ze me: “Ga eerst nog je Nederlands verbeteren.”. Dit raakte me hard. Ik had al veel moeite gedaan om aan mijn Nederlands te werken.”

“Maar er was niet alleen het Nederlands. Werkgevers vroegen altijd of ik een opleiding of ervaring had in België. Maar net die kans om ervaring op te doen, had ik nog niet gekregen. Ik volgde dus eerst nog een opleiding. In Irak kookte ik in mijn zaak. Dus volgde ik een opleiding keukenmedewerker. Dat alles, duurde erg lang vooraleer ik voor het eerst aan de slag kon.”

Met steeds andere dag- of weekcontracten kan je geen toekomst opbouwen

“Door alle vruchteloze sollicitatiepogingen wist ik niet meer goed, hoe ik werk moest vinden. Mensen raadden me aan om interims te doen. Door die interims zou ik snel werk vinden. En zo vond ik dan ook werk. Ik deed verschillende jobs, maar allemaal met korte termijncontracten. Sommige jobs waren goed, anderen helemaal niet.”

“Ik wilde eigenlijk heel graag een vaste job. Met steeds andere dag- of weekcontracten kan je geen toekomst opbouwen. Je bent niet zeker van je inkomen. Dus je kan niet sparen of zaken kopen. Je kan ook niets plannen of een opleiding volgen. Ik moest erg flexibel zijn. Zij belden wanneer zij wilden dat ik werkte. Ik kon en wou op die manier niet blijven werken.”

“En zeker bij mijn laatste werkgever werd ik erg teleurgesteld. Ik had al verschillende interims bij hen gedaan. Ze beloofden me een vast contract. Maar het is nooit gebeurd. Dat maakte me lang wantrouwig tegenover eventuele nieuwe werkgevers. Ik deed heel hard mijn best, ik deed mijn werk goed en ik had een goede relatie met mijn collega’s. Waarom wilden ze mijn inzet dan niet erkennen en me een vast contract geven?”

Hulp nodig om duurzaam werk te vinden

“Toen ging ik terug naar de VDAB om ondersteuning te vragen. Samen met mijn begeleider hebben we lang nieuwe jobs gezocht. Maar ik kreeg nergens kansen om me te bewijzen. Ik eindigde zonder job.“

“Op een dag kwam ik in Buurtwerk De Stek bij Koffie & formulieren omdat ik een document niet goed had begrepen. Daar sprak de opbouwwerkster Zerin me aan. Ze vertelde me over het project Bruggen naar werk en hoe ze mensen ondersteunen richting werk. Dat is ondertussen bijna 4 jaar geleden. Tot nu blijf ik nog steeds met Zerin in contact. Ze betekent veel voor mij.”

Ontsnappen aan het isolement van ‘werkzoekend zijn’

“Ik voelde me mentaal heel slecht in die periode. Hier in België heb ik geen familie. In periodes dat ik geen werk had was het voor mij extra moeilijk zonder opvang van familie. Ik was ook onzeker over mijn Nederlands. Ik durfde geen mensen spreken omdat ik dacht dat mijn Nederlands niet goed genoeg was.”

“In het buurtwerk vertelden ze me dat mijn Nederlands wel goed was en dat ze mij begrepen. Ik ging ook naar de babbelgroep van Bruggen naar werk, waar ik met anderen mijn Nederlands informeel kon oefenen. Ik leerde daar ook Simona (Atlas, inburgering Antwerpen) en Hannah (Alma, een open huis voor vrouwen van CAW) kennen. Dat heeft veel voor mij betekend. Zowel om mijn Nederlands te verbeteren als om te ontsnappen aan het isolement van ‘werkzoekend zijn’. Dat waren zeer leuke momenten.”

“Doordat ik ook meer en meer deelnam aan verschillende groepsmomenten van Zerin en Allahmir, de opbouwwerkers van Bruggen naar werk, leerde ik ook de andere deelnemers van het project kennen. Ik nam ook deel aan activiteiten waarin bijvoorbeeld de vakbonden of mutualiteiten uitleg kwamen geven. Ook de andere medewerkers van SAAMO waren altijd zeer toegankelijk, vriendelijk en behulpzaam. Ze hielpen me, om mijn weg te vinden. Via Bruggen naar werk begeleidde jobcoach Kauthar van Groep Intro mij naar werk. Zo kwam ik meer en meer uit mijn isolement en kreeg ik meer zelfvertrouwen.”

’s Avonds en ’s nachts is er geen openbaar vervoer

“Door samen te zoeken met Kauthar stootte ik op andere zaken op weg naar werk. Als ik vacatures las dan werd ik ontmoedigd. Het was moeilijk om gepaste vacatures te vinden. Nu had ik een Belgische opleiding en werkervaring maar het was nog niet genoeg.”

“In de vacature stond bijvoorbeeld soms dat je een auto nodig had of een rijbewijs of zéér goed Nederlands moest praten. Tijdens sollicitaties bleef ik die vragen krijgen. Als ze hoorden dat ik het niet had, kon ik niet starten. Soms waren er jobs die ik goed vond en waarvoor ik in aanmerking kwam, maar dan zochten ze iemand voor de avond- of nachtshift. ’s Avonds en ’s nachts is er geen openbaar vervoer. Omdat ik me niet kon verplaatsen heb ik veel jobs moeten laten schieten.”

“Daarom schreef Zerin me in voor een cursus theorie rijbewijs bij Ligo. Omdat een rijbewijs zo belangrijk bleek voor een job, wilde ik heel graag slagen. Maar tijdens het examen tikten de seconden weg en dat gaf me veel stress. Ik slaagde jammergenoeg niet. In de toekomst ga ik zeker terug mijn kans wagen.

Ruimte, tijd en mogelijkheden om me in te werken

“Na lang zoeken en met ondersteuning vond ik een goede job bij de supermarkt LIDL. In het begin had ik veel stress. Ik was een beetje bang en onzeker door eerdere slechte ervaringen met andere firma’s en ik had intussen al lang niet meer gewerkt. Zou mijn Nederlands nu wel voldoende zijn om klanten te begrijpen? En ook aan de kassa: ga ik het goed doen?”

“Stap voor stap leerde ik veel dingen. Ik volgde een opleiding voor de kassa en mocht snel andere taken doen. Mijn werkgever gaf me de nodige ruimte, tijd en mogelijkheden om me in te werken. Ik kon me verder ontwikkelen doordat ze in mij geloofden en kansen gaven. Dat doet niet elk bedrijf. Stapsgewijs.”

Onzekere situaties beletten je om te leren

“Als ik andere werkgevers, die geen medewerkers vinden, zou mogen adviseren, dan zou ik het volgende vertellen. Geef mensen de kans om in een job te starten. Geef hen tijd om zich in te werken en te leren op het werk zoals met taalcoaching. Laat mensen geen lange stages of teveel korte contracten doen.”

“Onzekere situaties beletten je om te leren. Vroeger moest ik ofwel stages doen, ofwel interims. Ik werd weinig betaald, had geen vooruitzicht op een vaste job en het was altijd tijdelijk of heel flexibel. Bijvoorbeeld nu in LIDL, mijn Nederlands is niet perfect. Maar het is wel goed genoeg om deze job te doen. Ik kan ook meer Nederlands oefenen tijdens het werk, dat leer ik niet als ik alleen thuis zit. Iedereen die me kent, zegt dat mijn Nederlands vooruitging sinds ik aan het werk ben. Als werkgevers ook extra taalcoaching zouden geven, zouden veel meer mensen aan de slag zijn of gaan.”

Zie mij nu

“Ik wil graag dat mensen mij nu zien in de winkel. Ik ben zelfzeker. Ik ken alle taken. Ik werk aan de kassa. Ik ben niet bang om met klanten te praten. Intussen heb ik ook een vast contract. Zo kan ik beginnen bouwen aan een betere toekomst en heb ik mooie vooruitzichten.”

“Ik heb ook een boodschap aan iedereen die zich herkent in mijn situatie vroeger. Denk aan later. Zoek de juiste mensen die je steunen. Je moet het niet alleen doen. Het komt goed. Blijf doorzetten. Blijf erin geloven en ga je voor je doelen.”

 

 

*Hij wil graag dat mensen zijn verhaal lezen en zich erdoor laten inspireren. Hij heeft liever niet dat mensen hem straks ergens herkennen. Daarom gebruikt hij liever niet zijn naam en komt hij liever niet herkenbaar in beeld.