De weg om werk te vinden is niet eenvoudig. Leila groeide op in Iran. Haar thuissituatie zorgde voor extra uitdagingen om werk te vinden. In haar zoektocht kwam ze in contact met Rita*. Ze gaan in gesprek met onze collega Allahmir over de drempels die ze samen aanpakten.

Het startte met een brug

Mijn naam is Allahmir Nawrozi. Ik ben opbouwwerker in ‘Bruggen naar werk’. Ik werk voor SAAMO en SAAMO is in dit samenwerkingsverband één van de partners. We zoeken en bouwen een relatie op met mensen die nu niet werken of ingeschreven zijn als werkzoekend. Je leest er hier meer over. Zo leerde ik Leila kennen. Maar al snel werd duidelijk dat Leila met een paar problemen geconfronteerd werd, die sociale professionals op dit moment niet alleen opgelost kregen. Ik bracht haar in contact met een persoonlijke kennis/vriendin van mij. Een persoon die in het verleden ook aan mijn zijde stond toen ik nieuw was in België.

Het wonder dat solidariteit heet

Uiteindelijk kon Leila enkele maanden bij mijn kennis/vriendin wonen. Het doet denken aan de Oekraïense gezinnen die nu door Belgische gezinnen opgevangen worden. Samen zagen we hoe dit de druk van Leila haalde en voor andere mogelijkheden zorgde. Daarom ging ik met Leila en Rita praten. We spraken over de specifieke problemen waar Leila mee te maken kreeg in haar zoektocht naar werk en hoe zij en Rita de zoektocht samen ervaarden.

Willen jullie jezelf even voorstellen?

Leila: “Ik ben Leila, ik ben nu 55 jaar en groeide op in Iran. Ik kwam in 2016 naar België voor mijn nu ex-partner, een Iraanse man met de Belgische nationaliteit.”

Rita: ”Ik kende Leila niet toen ze mijn huisgenote werd maar vertrouwde jou (Allahmir) die haar probeerde uit de nood te helpen.”

Leila, kan je iets meer vertellen over de situatie waar jij in zat?

Leila: “In 2017 kreeg ik mijn eerste verblijfskaart (oranje kaart) daarmee kon ik Nederlandse les en inburgering volgen. Ik wou Nederlands leren om te kunnen werken en andere mensen te helpen. In Iran werkte ik bij een fysiotherapeut. Maar mijn partner wilde niet dat ik werkte. Hij vroeg waarom ik geld nodig had. Ik had toch een huis en eten?”

“In Iran werkte ik bij een fysiotherapeut. Maar mijn partner wilde niet dat ik werkte. Hij vroeg waarom ik geld nodig had. Ik had toch een huis en eten?”

“Ik droomde er van om in een rusthuis te werken als zorgkundige. Maar daarvoor moest ik eerst Nederlands niveau 2.4 halen. Ik ging toch taallessen volgen ook al wilde mijn partner dat niet. Tijdens de coronapandemie werden mijn problemen thuis erger en erger. Het escaleerde en in november 2021 moest ik door de oplopende ruzies mijn huis verlaten op het bevel van een deurwaarder.”

“En zo kwam ik in een nog moeilijkere situatie terecht. Ik had geen werk omdat mijn partner dat bemoeilijkt had en nu moest ik plots werk en een woning vinden. Maar door de schaarste op de huurmarkt is het moeilijk om een woning te vinden als je geen werk hebt. Werk zoeken zonder dat je een dak boven je hoofd hebt is ook niet vanzelfsprekend. Andere mensen kunnen in zo’n situatie naar het OCMW stappen om tijdelijke steun. Maar ook dat kon niet voor mij. Ik was hier gekomen als partner van een Belg. Dat gaf mij verblijfsrecht. Maar wanneer ik geen relatie meer had, kon ik enkel nog in België verblijven als ik niet ‘ten laste val’ van de staat en dus geen OCMW aanvroeg.”

“Ik droomde ervan om in een rusthuis te werken als zorgkundige. Maar daarvoor moest ik eerst Nederlands niveau 2.4 halen.”

“Ik heb bijna 5 jaar met mijn ex-partner samengewoond dus onze relatiebreuk ging er niet voor zorgen dat mijn verblijf ingetrokken werd. Maar om mijn verblijf te behouden moest ik wel bewijzen dat ik zelf werk, een eigen aansluiting bij de mutualiteit heb en een attest hebben van het OCMW dat ik geen leefloon krijg. Dit is de reden waarom vrouwen in mijn situatie geen andere optie hebben dan om in een toxische relatie te blijven. Of ze vragen toch OCMW aan met als gevolg dat ze uitgewezen worden door de Dienst Vreemdelingenzaken.”

Je werkte op dat moment niet. Maar had je hier intussen wel een sociaal leven opgebouwd?

Leila: “Ik ging naar SAAMO De Wijk en daar ontmoette ik mensen die zoals ik van elders kwamen. We praatten over allerlei onderwerpen in het Nederlands en na een tijd deed ik er ook vrijwilligerswerk. Ik kon er ook over mijn problemen praten en werd er gesteund en verwezen voor hulp naar andere organisaties wanneer nodig. Zo leerde ik jou (Allahmir) kennen. Aan jou vertelde ik dat mijn droom was in een rusthuis te werken als zorgkundige. Je verwees mij ook door naar het Adviescentrum Migratie van CAW Antwerpen waar ik het advies kreeg om geen leefloon aan te vragen.”

Wat waren je opties op dat moment?

Leila: “Om te voorkomen dat mijn verblijfsvergunning in België zou vervallen moest ik dus zo vlug mogelijk een woning en werk vinden en op eigen benen staan. Dat was een enorme uitdaging want ik had wel gewerkt in Iran maar nog niet in België omdat mijn relatie dat verhinderde. Naar Iran terugkeren als gescheiden vrouw wil ik niet. Want ik zou sociaal geïsoleerd worden en niet zelfstandig kunnen leven en werken zoals hier. Ik kreeg veel steun van jou en van Kauthar, jobcoach van Groep Intro die me hielp met mijn CV en me mentaal steunde bij het zoeken naar werk. En toen bracht jij me in contact met Rita.”

Rita, toen kwam jij in het verhaal. Leila kon even bij jou komen wonen. Hoe was dat voor jullie?

Rita: “Leila was overstuur, angstig en triestig toen ze hier aankwam maar dat veranderde dag na dag. Haar ware natuur nam de overhand en ze bleek een lieve, opgewekte, pientere, moedige, zorgzame en super sociale vrouw te zijn. Ze rechtte verbazend snel haar rug na veel kommer en kwel.”

“Ze wou en zou werk vinden en op haar ‘echte benen’ staan zoals zij het uitdrukte. Ze moest tegelijkertijd emotioneel herstellen van traumatische ervaringen en ervoor zorgen dat de Dienst Vreemdelingenzaken haar niet het land zou uitzetten. Het viel me op hoe kwetsbaar mensen kunnen zijn zonder werkervaring in België, met beperkte kennis van het Nederlands en weinig of geen ervaring met onze administratieve diensten. Het werd voor ons beiden een leerproces.”

“Het viel me op hoe kwetsbaar mensen kunnen zijn zonder werkervaring in België, met beperkte kennis van het Nederlands en weinig of geen ervaring met onze administratieve diensten. Het was voor ons beiden een leerproces.”

Leila: “Doordat ik hier kon wonen had ik opnieuw ademruimte. Maar Rita hielp me ook met praktische zaken zoals domiciliëring, mijn verblijfsvergunning verzekeren met een advocaat, werk zoeken, ziekteverzekering en een betaalbaar, veilig en aangenaam appartement vinden. Rita hielp mij ook mentaal want ik was angstig en droevig en wou vooral niet gesteund worden door OCMW maar zelf werken en geld verdienen.”

En hoe verliep de zoektocht naar werk?

Leila: “Ik zocht overal waar ik kon naar werk, onder andere met Groep Intro en was bereid elk soort werk te aanvaarden ook in weekends en ’s avonds. Ik ging mijn cv ronddragen in interimkantoren, winkels, poetsbureaus, rust- en ziekenhuizen. Werk vinden is heel moeilijk voor iemand zonder ervaring in België die 55 is en de taal niet vlot genoeg spreekt.”

“Kauthar hielp mij met taalcoaching om basistermen te leren en het solliciteren te oefenen. Ze hielp me ook om te begrijpen dat sommige werkgevers eerst twee weken onbetaalde stage voorstellen voor ze een IBO-contract geven. Maar ik moest zo vlug mogelijk geld verdienen. Soms werd ik teleurgesteld maar ik vond zelf werk.”

“Ik werd aanvaard na een telefonisch interview. In dat interview werd ik gevraagd hoe ik zou reageren als klanten moeilijk doen. Ik antwoordde dat ik niet boos zou worden want de klant is altijd koning of koningin. Die uitdrukking had ik geleerd in mijn Nederlandse lessen. Op 13 december 2021 begon ik te werken bij Colruyt via Randstad.”

“Dat was zonder haar hulp niet gelukt, want verhuurders vragen loonfiches en vast werk, en verkiezen Belgische huurders.”

“Rekken vullen is zwaar werk maar ik wil werken. Ik heb heel veel geleerd en blijf elke dag nieuwe dingen leren. Na twee maanden mocht ik ook aan de kassa werken. Ik vind het contact met klanten leuk en help ze graag, zo leer ik ondertussen ook meer Nederlands. Ik krijg positieve reacties van collega’s en begeleiders, behaalde 90% op een test, en hoop vlug een vast contract te krijgen.”

Rita: “Ondanks de uitdagingen en dankzij haar veerkracht en constructieve houding vond Leila vlug werk. ’s Avonds kwam ze trots vertellen over haar fysiek zwaar werk dat ze fitnesstraining’ noemde. Ze vertelde over haar collega’s, haar angsten bij het leren gebruiken van zware poetsmachines of karren en haar interacties met klanten. Zienderogen werd ze sterker, meer zelfzeker en gelukkiger. We lachten ook vaak zoals toen ik maar niet begreep wat ze aan het vertellen was over een poot. Die poot bleek uiteindelijk een kookpot te zijn.”

Leila, woon je nog steeds bij Rita?

Leila: “Nee, met haar hulp heb ik een appartement gevonden. Dat was zonder haar hulp niet gelukt, want verhuurders vragen loonfiches en vast werk, en verkiezen Belgische huurders. Dankzij Rita verhuisde ik eind januari 2022 naar een mooi appartement niet ver van mijn werk. Ik heb nu ook een goede contact met de verhuurders van mijn appartement.”

Wat hebben jullie hieruit geleerd, wat kan helpen voor andere mensen in gelijkaardige situaties?

Leila: “Ik wil iedereen graag bedanken voor hun steun en begrip. Ik had veel zorgen en problemen maar nu gaat het beter. Ik ben ook dankbaar dat ik kon verblijven in een veilig en warm huis waar ik me gesteund en beschermd voelde. Zoiets is zo belangrijk om terug opgestart te raken. Ik wens iedereen zo’n warme plek.”

“Ik ben ook dankbaar dat ik kon verblijven in een veilig en warm huis waar ik me gesteund en beschermd voelde.”

Rita: “Ik ondervond hoe gemakkelijk misverstanden kunnen ontstaan. Zo begreep Leila niet goed wat ze exact getekend had bij de zorgkas van haar ex-partner (verandering van adres of ook haar aansluiting als gerechtigde). Of merkte ze het onderscheid niet tussen een document van huurwaarborg en een brandverzekering bij dezelfde maatschappij.”

“We namen de tijd om waakzaam te zijn voor mogelijke problemen en om samen rustig teksten, brieven, procedures, voor- en nadelen te bespreken. Dit was belangrijk in dit proces. Ik ging ook mee naar belangrijke afspraken zoals juridische bijstand of het tekenen van contracten. Dat was nodig voor haar (en mijn) gemoedsrust.“

*Rita is een fictieve naam op vraag van haar.