De buurtvrijwilligers van Samen op straat zijn buurtbewoners van boven de 25 jaar, met een groot hart voor jongeren in hun wijk. Gedurende vakanties en de maand Ramadan gaan ze elke avond de straat op in Antwerpen-Noord, Borgerhout-Noord en op het Kiel. Ze gaan langs plaatsen waar jongeren samenkomen. Door hun wandeling houden ze een vinger aan de pols wat er leeft bij jongeren en kunnen ze daarop inspelen. Maar wie zijn die buurtvrijwilligers en waarom doen ze het? We vroegen het hen zelf.
Ken je Samen op straat?
De buurtvrijwilligers zijn actief in de werking van Samen op straat in Antwerpen. Het project Samen op straat bouwt of herstelt bruggen tussen jongeren, volwassenen en een specifiek stedelijk gebied. Samen op straat is actief in Antwerpen, maar momenteel ook nog in Peterbos in Brussel, Meulestede in Gent, Willebroek en Vilvoorde. In Antwerpen werkt Samen op straat gekoppeld aan de buurtwerken van Antwerpen-Noord, Borgerhout en het Kiel. In elke buurt brengt Samen op straat jongeren samen die hun weg niet vinden naar het jeugdwerk of sportclubs. Gekoppeld aan die jongeren werkt Samen op straat ook met volwassenen. In Antwerpen gebeurt dat door de inzet van buurtvrijwilligers.
Wat doen buurtvrijwilligers?
In Antwerpen zijn deze zomervakantie een 60-tal buurtvrijwilligers actief. Ze wandelen in vakanties en de maand ramadan elke dag van 20u tot 22u à 23u per twee in buurten waar veel jongeren wonen. Ze gaan naar plaatsen waar jongeren samenkomen. In de zomervakantie zijn ze actief van dinsdag 1 juli tot eind augustus. Ze leren jongeren kennen, praten met hen en weten zo wat er leeft bij jongeren. Buurtvrijwilligers zorgen er voor dat jongeren hun verhalen kunnen vertellen. En ze vragen jongeren om ook rekening te houden met buren en de buurt. Je herkent hen aan de de vriendelijkheid en zorg waarmee ze jongeren aanspreken èn door een wit hesje met het logo van Samen op straat. Kom je hen tegen? Spreek hen aan.
De buurtvrijwilligers vertellen
We vroegen zes buurtvrijwilligers waarom ze zich engageren voor jongeren in hun wijk. Wat ze leerden door hun vrijwilligerswerk. En of ze dit vrijwilligerswerk zouden aanraden.
De wijk op een positieve manier veranderen
Al vijf jaar is Mohamed Y. actief als buurtvrijwilliger in Borgerhout. Het is de wijk waar hij geboren en getogen is. Iedereen in de wijk kent Mohamed als ‘Rosse Leeuw’. Hij is fitnessgoeroe en sportheld voor heel wat jongeren in en rond Borgerhout. “Voor mij is het heel duidelijk.” zegt Mohamed. “Ik wil een voorbeeld zijn voor jongeren en tieners in de wijk. Ik wil er voor hen zijn, hen ondersteunen en begeleiden. Zelf vind ik het belangrijk dat jongeren sporten, niet alleen voor hun gezondheid, maar ook als uitlaatklep.”
Mohamed herinnert zich veel mooie momenten bij Samen op straat. Toch zijn er twee zaken die er bovenuit springen. “Ik herinner me dat de koning in 2018 op bezoek kwam bij Samen op straat in Borgerhout. Dat was een fijne erkenning voor onze inspanningen. En op persoonlijk vlak, heeft vrijwilligerswerk mij veel gebracht. Het veranderde mijn kijk op het leven. Door dit als vrijwilliger te doen, blijf je nederig en leer je situaties beter begrijpen. Dat is omdat je jezelf soms herkent in de verhalen van anderen. Samen op straat betekent alles voor mij. Het heeft onze wijk op een positieve manier veranderd. Jongeren hebben meer inspraak en hun relatie met vaders en de buurt is er sterk door verbeterd.”
Nadenken over mijn toekomst
Ook Adile woont al zijn hele leven in Borgerhout. Hij was altijd actief in het jeugdwerk en is nu al acht jaar buurtvrijwilliger bij Samen op straat. “Door vrijwilligerswerk te doen, merkte ik hoeveel energie het geeft om iets te doen voor anderen. Ik hou van de de mensen, de ontmoetingen en de gesprekken.” Er zijn veel momenten die Adile de afgelopen jaren raakten. Maar één jongere blijft hem altijd bij: “Het was iemand die ik regelmatig tegenkwam. Hij had het lastig. Ik luisterde en probeerde hem te laten zien dat er altijd een weg is. Na een tijd kwam hij me vertellen dat hij door onze gesprekken terug ging nadenken over zijn toekomst en een opleiding begon. Zo besef je dat kleine dingen een groot verschil kunnen maken.”
Wat Adile zelf leerde bij Samen op straat? “Soms zie je alleen de buitenkant. Maar als je echt de tijd neemt om te luisteren, begrijp je pas wat er speelt. Iedereen heeft een eigen verhaal. Je moet nooit te snel oordelen. Ik ben daardoor geduldiger geworden en ik sta meer open voor andere perspectieven.” Toch kan je als vrijwilliger geen wonderen doen. “Je ziet vaak mensen worstelen. Maar je kan niet alles oplossen. Dat kan frustrerend zijn. Ik heb geleerd om te focussen op wat wél kan. Soms is alleen luisteren al genoeg. En ik probeer altijd samen te werken met anderen, want samen kan je meer bereiken dan alleen.” Voor Adile is Samen op straat niet zomaar een initiatief, het is een beweging. “Het gaat over samen verantwoordelijkheid nemen voor de buurt en elkaar. Het voelt als een groep mensen die elkaar steunt en samen probeert iets goeds te doen. Dat geeft een gevoel van verbondenheid en kracht.”
Er niet alleen voor staan
Borgerhoutenaar Achmed is al meer dan zes jaar buurtvrijwilliger. Zijn hobby is het analyseren van voetbalklassiekers. Bij Samen op straat leerde hij andere strategieën, namelijk hoe je bemiddelt tussen jongeren en de buurt. “Ik heb geleerd hoe je moet luisteren, hoe je de juiste vragen stelt en hoe je mensen dichter bij elkaar kan brengen, zelfs als er conflicten zijn. Dagelijks zie ik hoe Samen op straat zo bijdraagt aan een betere sfeer en onderlinge verbondenheid in de wijk. Deze werking wordt grotendeels gedragen door vrijwilligers. Hun inzet is van onschatbare waarde. Daar wil ik aan meehelpen.”
Ondanks de grote motivatie is het voor buurtvrijwilligers soms ook zoeken. “Mijn uitdaging is om een balans te vinden tussen ‘Achmed, de buurtvrijwilliger’ en ‘Achmed, de buurtbewoner’. Soms is het moeilijk om de twee rollen te scheiden. Je wil er zijn voor jongeren, maar je moet ook nog je eigen leven kunnen leiden. Dat evenwicht was een leerproces.” Maar de opbouwwerkers van Samen op straat ondersteunen je niet enkel bij het zoeken van dat evenwicht. “Door fysieke problemen had ik het een tijd lang erg moeilijk. Maar dankzij de steun van de groep kon ik blijven doorgaan. Het gaat niet enkel om praktische hulp, maar vooral het gevoel dat ik er niet alleen voor stond.”
Een passie voor jongeren en voor de samenleving
Hoe doe je iets terug voor de wijk waar je zelf graag in opgroeide? Het was Mohammed M. zijn belangrijkste motivatie om buurtvrijwilliger te worden op het Kiel. “Ik wil graag meehelpen aan de veilige omgeving zoals ik die altijd kende. Nu ik dagelijks in contact kom met jongeren leer ik meer over hun kijk en visie op de samenleving. Ik begrijp beter hoe zij zich voelen en waar ze nood aan hebben. Doordat ik me beter kan inleven in hun leefwereld kan ik hen beter ondersteunen bij moeilijkheden of uitdagingen. Als vrijwilliger kom je verschillende jongeren tegen en iedereen heeft een eigen verhaal.” Toch loopt het niet altijd vanzelfsprekend. ” Als jongeren met mij niet in gesprek willen gaan over bepaalde zaken, dan kan ik dat soms niet goed loslaten. Ik wil heel graag helpen en een luisterend oor zijn.”
Wat Samen op straat voor Mohamed betekent? “Het geeft je een gevoel van samenhorigheid. Het is samen ‘het goede’ willen, voor elkaar, voor onze jongeren, voor onze kinderen en in harmonie leven met elkaar. Wie buurtvrijwilliger wil worden moet een passie hebben voor jongeren en voor de samenleving. Je moet van de buurt houden. Wie interesse heeft kan altijd met ons een avond meelopen. En dan kan je zien of je nog verder wil. Je zal veel liefde terugkrijgen van de jongeren en hun ouders. Dus zeker niet twijfelen.”
Energie nuttig gebruiken
Naast zijn job(s) wil Mario ook iets doen als vrijwilliger. Zo wil hij bijdragen aan een betere samenleving door de verstandhouding tussen mensen te verbeteren. Zijn focus ligt op jongeren in Antwerpen-Noord. “Jongeren zijn de toekomst. Het geeft veel voldoening als je bemiddelt tussen twee partijen en dat dit zorgt voor meer onderling begrip. Het is altijd een uitdaging om op de juiste manier tot mensen door te dringen. Door op een correcte en respectvolle manier met elkaar te praten, kan je veel zaken oplossen.”
Waarom zou iemand moeten kiezen voor vrijwilligerswerk bij Samen op straat? “Ik geef mensen de raad om vrijwilligerswerk te doen op een plaats die hen nauw aan het hart ligt. Samen op straat is dat dus voor mij. Ik kan de straat op gaan. Ik kan connectie maken met jongeren. Ik kan hen ook motiveren om nuttige zaken te doen zoals sporten. Ik ben zelf sportcoach en af en toe wordt er dan wel eens een matchke voetbal gespeeld, zo heb ik mijn energie ook weeral nuttig gebruikt.”
Een brug kunnen vormen
Ook Benni is buurtvrijwilliger in Antwerpen-Noord. Tien jaar geleden kwam hij nieuw in deze buurt en leerde al snel de mooie en minder mooie kanten van de buurt kennen. Intussen is hij een beetje verliefd op Antwerpen-Noord en rolde hij een aantal jaren geleden in de werking van Samen op straat . “Door dit vrijwilligerswerk bleek dat we een verschil kunnen maken. We motiveren jongeren om op het rechte pad te blijven en om mooie dingen te doen voor hun buurt. En dat motiveert mij dan weer. Mensen spreken ons aan en begroeten ons hartelijk op straat. Het raakt mij als jongeren me begroeten of omhelzen als ik ze tegenkom in de supermarkt. We zorgen voor meer onderling begrip in onze maatschappij en vormen een brug tussen heel verschillende mensen qua afkomst en leeftijd.”
Toch zijn er ook uitdagingen. “Het gebeurt wel eens dat we minder fijne en best wel spannende momenten meemaken. Het is een fijne, sociale en mooie buurt maar met wel heel scherpe randjes bij momenten. Zo herinner ik me met het WK voetbal dat de grens tussen feest en gevaar heel dun was of wat er de afgelopen weken allemaal in de wijk gebeurde. Op zo’n momenten is het fijn om te weten dat je er niet alleen voor staat en kan rekenen op collega-vrijwilligers en de opbouwwerkers van Samen op straat. Het waren trouwens zij die me enkele jaren geleden aanspoorden om terug te gaan studeren. Ondertussen ben ik afgestudeerd met een diploma sociaal werk op de hogeschool. Iets wat, gezien mijn leeftijd, niet zo evident leek, maar waar ik nu toch trots en heel gelukkig om ben.”
Zelf ook buurtvrijwilliger worden bij Samen op straat?
Heb jij zin om ook buurtvrijwilliger te worden bij Samen op straat? Neem dan contact op met de opbouwwerkers van Samen op straat.
