Voor jongeren die klein wonen zijn straten en pleinen hun noodzakelijk leefgebied. Andere bewoners ervaren hun aanwezigheid echter vaak als overlast. Het project Samen op straat gaat aan de slag met jongeren die geen aansluiting vinden bij jeugdwerk, opleidingen of jobs. De opbouwwerkers van Samen op straat vertrekken vanuit hun noden en behoeften. Ze werken vindplaatsgericht en intergenerationeel. Samen met jongeren bouwen ze of herstellen ze bruggen naar de rest van de buurt.

Jongeren in hun wijk

Er wordt veel geschreven en verteld over jongeren en de wijken waar ze wonen. Veel minder mensen kennen jongeren, weten wat bij hen leeft en geven hen een plaats in een wijk of in de stad.

Samen op straat vindt jongeren, niet omgekeerd.

Jongeren moeten de werkingen van Samen op straat in Borgerhout, op het Kiel en in Antwerpen-Noord niet vinden. De opbouwwerkers vinden hen: op pleintjes en straathoeken. Daar leert Samen op straat jongeren kennen. Vaak zijn dat jongeren die niet in het jeugdwerk zitten, niet naar een sportclub gaan, geen job vinden of een opleiding volgen. Met die jongeren gaat Samen op straat aan de slag.

Samen op straat geeft kansen.

Samen op straat biedt jongeren vooral veel kansen om hun talenten en vaardigheden aan te scherpen, zodat ze kunnen bijdragen aan het leven en samenleving in hun wijk. Elke wijk heeft een kerngroep waarin jongeren, samen met de opbouwwerkers, nadenken over de werking. Veel jongeren volgen via Samen op straat vorming. Naarnaast nodigt Samen op straat jongeren uit om deel te nemen aan ontmoetingsmomenten en voetbalactiviteiten.

Samen op straat bouwt bruggen.

De jongeren van Samen op straat worden vaak onderschat of miskend in hun wijk. Om andere buurtbewoners te leren kennen en hun talenten zichtbaar te maken, doen ze heel wat vrijwilligerswerk. Ze werken mee aan tal van wijkgebonden initiatieven, waarvan ze een aantal zelf bedachten.

Vrijwilligers op evenementen

De ‘vrijwilligers op evenementen’ zijn jongeren die organisatoren en lokale jeugd dichter bij elkaar brengen. Ze staan mee in voor de organisatie en een vlot verloop van een event. In Borgerhout zijn de vrijwilligers van Samen op straat een vaste partner tijdens sommige concerten in De Roma, een aantal lokale festivals en wijkfeesten. Dit concept van vrijwilligerswerk trekt Samen op straat door over de drie wijken.

De ‘vrijwilligers op evenementen’ ontstonden eind 2014. Na een paar incidenten in de wijk waarbij jongeren betrokken waren, wilden vrijwilligers van Samen op straat een ander signaal geven. Ze waren het beu dat jongeren in beeld kwamen als veroorzakers van overlast. Ze bedachten een systeem waardoor ze buurtjongeren de kans gaven om zich positief, actief en zichtbaar in te zetten voor hun eigen buurt en op pleintjes.

De ‘vrijwilligers op evenementen’ wonnen de Cera-prijs Jeugdwelzijnswerk Bouwt Bruggen 2017.

“Door vaak naar de Mahaal (ontmoetingsruimte) te gaan zie je ook andere jongeren die actief zijn bij Samen op straat als vrijwilliger. Hierdoor wou ik ook vrijwilligerswerk doen en iets betekenen voor de buurt en mijn talenten ontwikkelen. Ik volgde vormingen voor animator. Nu sta ik als animator op het Krugerplein. Tijdens de tuinactiviteit in De jardin heb ik ook SAAMO Borgerbaan leren kennen. Ik wil ook daar vrijwilligerswerk doen en eens voetbal kijken op het grote scherm in de Borgerbaan, want het is een heel leuke plek.”
Yassine

De Pleinpatrons

Pleinpatrons zijn vrijwilligers uit die wijk die trajectmatig worden opgeleid tot animatoren in de publieke ruimte. Ze zijn een aanspreekpunt voor pleingebruikers. De Pleinpatrons zijn momenteel actief op vier pleinen in Borgerhout. Het is een gemeenschappelijk concept van JES, Kras Jeugdwerk en Samen op straat, ondersteund door het district Borgerhout.

De stad Antwerpen kwam filmen bij de Pleinpatrons naar aanleiding van de internationale dag van het vrijwilligerswerk 2021.

De Buurtvrijwilligers

Buurtvrijwilligers (vroeger: Buurtvaders) zijn volwassen buurtbewoners die zich engageren in hun eigen wijk om, samen met andere actoren, bij te dragen aan het leven en samenleven in de wijk. ’s Avonds wandelen de Buurtvrijwilligers rond op de pleinen en in de straten van de wijk. Ze zijn aanspreekbaar voor jongeren, andere bewoners en lokale autoriteiten. Ze doen dat in periodes waarin veel volk op straat en op de pleintjes aanwezig is: de maand ramadan en vakanties. De leeftijd van buurtvrijwilligers varieert tussen 25 en 60 jaar. Ze bouwen vertrouwen op in de wijk door in gesprek te gaan met jongeren en andere buurtbewoners. Ze werken aan kleine maar soms erg lastige problemen die met een goed gesprek op te lossen zijn: zoals geluidsoverlast, achtergelaten afval of kleine vormen van vandalisme.

Het concept ontstond in Borgerhout. De vrijwilligers van Samen op straat wilden iets doen aan het kat-en-muisspel dat soms ontstond tussen jongeren en politie voor kleine incidenten. Onder het motto ‘voorkomen is beter dan genezen’ engageren ze zich in hun wijk. Ze nemen geen taken over van de politie, ze voorkomen dat hun interventie nodig is. Voor criminaliteit of burenruzies moeten mensen nog steeds bij de politie zijn, daar houden de Buurtvrijwilligers zich niet mee bezig.

Maar dat is nog niet alles

• De jongeren van Samen op straat laten mee hun stem horen in de J100. De J100 is een Antwerps collectief van jeugdwerkpartners die samen met diverse jongeren willen nadenken over samenleving in de stad.
• Samen op straat trok in 2018 ook de aandacht van de koning die bij hen in Borgerhout op bezoek kwam. Stampmedia maakte er dit filmpje van.
• Vanaf 2023 rolt SAAMO dit project uit met middelen van Vlaams minister van armoedebestrijding, Benjamin Dalle dit project uit in wijken in Brussel, Vilvoorde, Willebroek en Gent.

Contacteer Samen op straat

• Ben je ouder dan 15 jaar en woon je in Borgerhout, Kiel of Antwerpen-Noord? Kom dan langs op de activiteiten van Samen op straat. Of spot onze opbouwwerkers op straat op op één van de pleintjes en spreek hen aan.
• Ben je actief in Borgerhout, Kiel of Antwerpen-Noord en wil je meer weten over één van de deelprojecten van Samen op straat? Neem dan contact op met onze opbouwwerkers.