De organisaties die zich verenigen in het Welzijnsoverleg van Borgerhout, waaronder SAAMO, zien het dagelijks met lede ogen aan. Mensen lopen vandaag verloren. Het zijn dezelfde mensen die vroeger zelfredzaam waren en voor hun vragen en problemen eigenhandig aanklopten bij de juiste instanties. Het zet druk op organisaties en dienstverleners die wel nog hun deuren openen. Zo worden verantwoordelijkheden doorgeschoven en komen taken terecht op plaatsen waar ze niet horen. Daarom kropen deze organisaties samen in de pen. Ze richtten hun brief aan het Antwerpse college van burgemeester en schepenen. Ze vragen het stadsbestuur om de toegankelijkheid van hulp- en dienstverlening hoog op de politieke agenda te plaatsen. Op vrijdag 22 mei 2024 kwam hun brief ook in Gazet van Antwerpen met een reactie vanuit het districtsbestuur van Borgerhout.
Hier lees je de volledige brief.
Geacht college van burgemeester en schepenen,
Vanuit de 81 betrokken partners in het Welzijnsoverleg van Borgerhout (gezondheids-, welzijns- en sociaal-culturele organisaties) maken we u onze bezorgdheden over ten aanzien van de groeiende ontoegankelijkheid van hulp- en dienstverlening.
We hopen dat we over dit signaal van op het terrein samen in gesprek kunnen gaan en dat deze uitdagingen door uw bevoegde diensten mee opgenomen worden in de beleidsvoorbereiding naar de volgende legislatuur toe. Op deze manier hopen we dat personen met een zorg- en ondersteuningsnood hun rechten zelf op eigen kracht of mits de nodige ondersteuning kunnen realiseren.
Heel wat mensen die vroeger zelfredzaam waren en voor hun vragen en probleem eigenhandig aanklopten bij kantoren en loketten, lopen vandaag verloren. Dat zet druk op organisaties en dienstverleners die nog wel investeren in fysiek contact. Zij moeten extra mensen opvangen omdat andere organisaties en dienstverleners ervoor kiezen om hun fysieke toegankelijkheid terug te schroeven. Zo worden verantwoordelijkheden doorgeschoven en komen taken terecht op plaatsen waar ze niet horen.
Het gaat ons onder andere om volgende punten:
- Digitale dienstverlening heeft heel wat voordelen, zowel voor organisaties als burgers die digitaal mee zijn. Deze evolutie is positief en onomkeerbaar. Inspanningen om mensen digitaal te vormen en trainen zijn goed om zoveel mogelijk mensen vertrouwd te maken met digitale tools. Toch botsen heel wat burgers en cliënten op een blijvende digitale kloof bij bijvoorbeeld: stadsloketten, sociale diensten, mutualiteiten, vakbonden, pensioendiensten, FOD Financiën, VDAB, woonmaatschappijen, nutsvoorzieningen (water, energie, telecom), banken… Niet iedereen kan zelfstandig met digitale tools werken. Er moet naast ‘click-’ en ‘call’-opties voldoende aandacht zijn voor de mogelijkheid tot fysiek contact (‘connect’). In het kader van digitale inclusie, pleiten we voor een gegarandeerde offline dienstverlening van alle organisaties die hulp- en dienstverlening aanbieden in Antwerpen.
- Met betrekking tot het “Geïntegreerd Breed Onthaal” pleiten we voor een snellere en meer slagkrachtige realisatie in alle districten, met ruimere betrokkenheid van welzijns- en gezondheidsactoren dan de drie kernpartners.
- Voor de stedelijke lokettenwerking pleiten we voor meer fysieke contactmogelijkheden. Burgers moeten ook ter plaatse een afspraak kunnen maken. Dit kan de druk aan hulpvragen bij het maken van digitale afspraken voor de stadsloketten beperken. Momenteel vragen burgers hiervoor ondersteuning bij laagdrempelige initiatieven in de buurt die een andere opdracht hebben (Ligo, Huis van het Kind, Atlas, buurthuizen, CAW, mutualiteiten, huisartsen…).
- Om het snelgroeiend aantal burgers zonder huisartsen en tandartsen tegen te gaan, hopen we samen de krachten te kunnen bundelen in een stedelijke taskforce waarin we werken aan noodpunten op korte termijn en structurele stadsbrede ondersteunende maatregelen over bevoegdheden heen.
- Het project “Community Health Workers” wordt door zowel gezondheids- en welzijnswerkers als personen met een zorg- en ondersteuningsnood als erg nuttig en zinvol geëvalueerd. We pleiten voor continuïteit na 2025 en stadsbrede invulling van deze functie.
- Voor toegankelijke basismobiliteit (betaalbaar, bereikbaar, fysiek toegankelijk) vragen we hernieuwde aandacht. Voor personen met een zorg- en ondersteuningsnood merken we dat dit momenteel problematisch is.
- Heel wat welzijnsvraagstukken van burgers hangen samen met gepaste, gezonde en betaalbare woonomstandigheden die er vandaag onvoldoende zijn in Antwerpen.
- Tenslotte pleiten we ook tegen versplintering van het gezondheids- en welzijnsaanbod in de stad. Waar de stad betrokken is graag voldoende ruime structurele budgetten om werkingen kwaliteitsvol en duurzaam te verzekeren voor alle inwoners.
Een aantal van bovenstaande punten zijn volledig stedelijke bevoegdheid, andere punten niet. In dat geval hopen we dat u deze mee kan aankaarten op de juiste echelons én dat we hiervoor samen kunnen ijveren in het belang van onze burgers. We zien graag een meer geïntegreerde aanpak met samenwerking over beleidsdomeinen en bevoegdheden heen.
Uiteraard kijken we ook in eigen boezem. Met de betrokken welzijnsorganisaties en dienstverleners op het terrein gaan we op initiatief van het Welzijnsoverleg Borgerhout én met ondersteuning van de eerstelijnszone verder aan de slag met casusoverleg én interne verbetertrajecten.
Hopende op concrete gezamenlijke verbetertrajecten in de geest van jullie “charter: naar een toegankelijke gemeente d.d. 23 september 2019” en “het stedelijk integraal toegankelijkheidsplan Stad Antwerpen d.d. november 2021”, verblijven we met constructieve groeten,
het “Welzijnsoverleg Borgerhout”
