Wie wil werken, moet kunnen werken. Met een vast contract en een voldoende hoog inkomen om van te kunnen leven. Voor veel mensen is dat geen realiteit. Door de manier waarop we onze arbeidsmarkt organiseren, scheppen we een afstand tot een heel aantal mensen in een kwetsbare positie. SAAMO maakt komaf met de vooroordelen die over die groep bestaan, analyseert de realiteit en bouwt met duurzame jobcreatie aan oplossingen om de werkzaamheidsgraad te verhogen.
Duurzaam werk
Werk is een belangrijke hefboom om actief deel te nemen aan de samenleving en armoede te bestrijden. Ondanks de huidige krapte op de arbeidsmarkt, blijft een deel van de bevolking verstoken van duurzaam werk. Te vaak belanden mensen in maatschappelijk kwetsbare posities in situaties van precair werk, zoals interimwerk, onvrijwillig deeltijds werk, of de platformeconomie. Deze trend wordt verder verergerd door toenemende flexibilisering, wat hun situatie dreigt te verslechteren, zelfs op momenten dat ze werken. Het gevoerde beleid biedt momenteel onvoldoende oplossingen voor dit probleem.
Er bestaat een discrepantie tussen de beschikbare vacatures en de vaardigheden en talenten van mensen die langdurig werk zoeken. Hierdoor blijft een groot potentieel onbenut. Vooral kortgeschoolden, mensen met een migratieachtergrond, jongeren en 55-plussers hebben moeite om toegang te vinden tot de arbeidsmarkt. Ze belanden vaak in precaire banen met interim- of tijdelijke contracten, lage lonen en onvoorspelbare werktijden. Dit leidt tot grote onzekerheid en belemmert hen om een kwalitatief leven op te bouwen.
Mensen die langdurig werk zoeken geven aan dat ze behoefte hebben aan echte jobs, met een voldoende hoog inkomen.
Duurzaam werk dus, en dat betekent:
- Voldoende stabiliteit in het dienstverband
- Een inkomen dat een menswaardig leven garandeert
- Adequate sociale bescherming
- Voorspelbare werktijden
- Kansen voor groei en ontwikkeling
- Toegang tot informatie, overleg en inspraak
- Gelijke sociale verhoudingen tussen werkgever en werknemer
Innovatieve modelontwikkeling: duurzame jobcreatie
Voor een deel van de mensen die al een tijd op zoek zijn naar werk, is het nodig om jobs te creëren die bij hen passen.
SAAMO doet dit op verschillende plaatsen: in Antwerpen, Gent, Leuven, Oostende en Willebroek.
We pleiten voor experimenteerruimte om nieuwe modellen te ontwikkelen die vanuit een buurt- of wijkperspectief duurzame arbeid creëren. Op basis van lokale experimenten ontwikkelen we een model dat elders kan worden toegepast.
We richtten ondernemingen op wijkniveau op met een dubbele doelstelling: het creëren van duurzame werkgelegenheid voor wijkbewoners die werk zoeken én het bieden van oplossingen voor onvervulde behoeften in de wijk.
We laten ons inspireren door het Franse model ‘Territoires zéro chômeur de longue durée’, wat we vertalen naar ‘Buurten zonder langdurige werkloosheid‘. In een afgebakend gebied start een bedrijf op basis van de vaardigheden van geïnteresseerde werknemers en de behoeften die door bewoners of organisaties worden geformuleerd. We streven naar 0% werkloosheid in het gebied.
We werken stap voor stap aan ons ideale model van de wijkonderneming. Wat zijn de noden in de wijk? Welke bewoners zijn (langdurig) op zoek naar werk? Welke drempels moeten we wegwerken om een goeie match te vinden tussen de noden in de wijk en de vaardigheden en talenten van potentiële werknemers? Welke ondernemers en/of bedrijven willen mee hun schouders zetten onder dit initiatief? Wat is een ondernemingsplan op maat van een wijkonderneming?
Momenteel werken we met een naaiatelier, een fietsatelier een een dienst voor kleine klussen aan huis. In ontwikkeling is een werking met aandacht voor betaalbare voeding met een sociale kruidenier/magazijn. Essentieel is het circulaire karakter van deze initiatieven.
Nood aan aangepaste regelgeving
Het doel van de wijkonderneming is om werknemers een contract van onbepaalde duur te bieden, aangepast aan hun huidige mogelijkheden, met een passend salaris. We vragen de overheid om experimenteerruimte en financiële ondersteuning voor het opleiden van werknemers in de wijkonderneming. Daarnaast pleiten we voor aangepaste regelgeving, zodat werknemers aan de slag kunnen met een contract voor onbepaalde duur en een aangepast werkvolume.
Vooroordelen wegwerken
‘Wie in deze tijd geen werk heeft, die wil niet werken.’ Dit is een gangbare opvatting onder sommige politici, werkgevers en media over mensen die werk zoeken. Onze ervaring leert dat de meeste werkzoekenden wel degelijk graag aan de slag willen, maar om verschillende redenen geen werk vinden. Ze worden niet uitgenodigd voor sollicitaties omdat hun vaardigheden niet aansluiten bij de vereisten van de vacature, of omdat ze nog niet voldoen aan de taal- of digitale vaardigheden die in de vacatures worden gevraagd. Dit betekent echter niet dat deze mensen niet willen werken, lui zijn, of passief blijven hangen in een uitkering.
Door actief de resultaten van de projecten en verhalen van deelnemers te delen, streven we dus ook naar een genuanceerder beeld van werkzoekenden bij het brede publiek. Alleen vanuit zo’n juist beeld, zullen goede oplossingen worden gevonden, die de werkzaamheidsgraad verhogen.
