Het project liep af in januari 2020.
Hoe kunnen we op wijkniveau zoveel mogelijk zonne-energie opwekken, iedereen uit de buurt van de opbrengst laten genieten én tegelijkertijd het elektriciteitsnet stabiel houden? Dat was de kernvraag van Buurzame Stroom, een onderzoeksproject dat liep van maart 2018 tot januari 2020 in Sint-Amandsberg-Dampoort in Gent.
Het project was een samenwerking van burgercoöperatie EnerGent, SAAMO Gent, de Stad Gent, de Energiecentrale, netbeheerder Fluvius, energieleverancier Ecopower, Universiteit Gent en de burgercoöperatie Partago. De bedoeling was om ervaring op te doen met de grootschalige, sociale uitrol van zonne-energie, drempels te identificeren en aanbevelingen te formuleren voor het beleid.
Alle resultaten, conclusies en aanbevelingen, vind je terug in de brochure Buurzame Stroom | Eindrapport
Collectieve zonnepanelen voorzien buurt van elektriciteit
Buurzame Stroom was een uniek samenwerkingsverband waarbij samen met inwoners uit een afgebakende zone in Sint-Amandsberg-Dampoort, een project rond collectieve zonnepanelen op geschikte, maar onbenutte daken. De door die PV-panelen (Photo-Voltaic) opgewekte energie, wordt vervolgens zo optimaal mogelijk gebruikt in de wijk zelf.
Via de gebruikerscoöperatie EnerGent konden burgers en bedrijven niet alleen participeren in het project door mee te investeren in lokale energieproductie via collectieve zonnepanelen of door hun dak ter beschikking te stellen. Burgers konden ook deelnemen aan het project door hun eigen elektriciteitsverbruik te verlagen en af te stemmen op de momenten waarop de buurt het meeste zonne-energie produceert. Zo kan iedereen meegenieten van de zon.
Projectdoel
Het project Buurzame Stroom wou met een proefproject in Sint-Amandsberg-Dampoort enkele pistes demonstreren en duidelijke aanbevelingen doen over hoe we zonne-energie zo goed en zo eerlijk mogelijk kunnen opwekken en gebruiken in een stad.
Buurzame Stroom ging op zoek naar oplossingen voor een energiesysteem op maat van de wijk zonder uitstoot van broeikasgassen, zonder dat er te hoge kosten mee gepaard gaan of zonder dat er kosten op een onrechtvaardige manier op de samenleving worden afgewenteld. Vraag en aanbod van energie in balans houden is een win-win voor iedereen.
De collectieve aanpak van Buurzame Stroom bevordert bovendien het gemeenschapsgevoel in de wijk. Tegelijk onderzochten we hoe kwetsbare doelgroepen zoveel mogelijk mee kunnen profiteren van zonne-energie. En bij dit laatste speelde SAAMO Gent een belangrijke rol.
Voor SAAMO Gent is het belangrijk dat projecten zoals Buurzame Stroom inclusieve projecten zijn. We zijn ervan overtuigd dat een energietransitie enkel kan lukken als iedereen kan meedoen, als ook lage inkomensgroepen voordeel halen uit voorgestelde nieuwe modellen. Al te lang is hernieuwbare energie een verhaal geweest van alleen maar voorhoedegroepen die over voldoende middelen beschikken (cfr. particuliere groenestroomcertificaten). Het is onze opdracht om, samen met de overheid en partners die deze sociale component in hun missie opgenomen hebben, te zoeken naar concepten die hier een antwoord kunnen op bieden. Specifieke groepen waar we aan denken zijn huurders in minder kwalitatieve woningen of noodkopers (eigenaars) die over te weinig eigen vermogen beschikken om zonnepanelen te plaatsen. Het voorbereidende werk van afgelopen maanden toonde dat dit geen evidente opdracht is (o.a. ook door de hyper concurrentiële energiemarkt). We wilden uittesten of de instrumenten die we ontwikkeld hebben, in combinatie met ontzorging en sociale begeleiding, dit euvel kunnen verhelpen.
Start van het project
Het project werd op 26 juni 2017 goedgekeurd op de Gemeenteraad. Het aanbod voor de buurtbewoners werd officieel voorgesteld op zondag 11 maart 2018 in het Buurtcentrum Dampoort. Vanaf dan konden de buurtbewoners en bedrijven mee in het project stappen. Het proefproject liep tot januari 2020.
