Noodkopers in Vlaanderen: ondersteuning en begeleiding via het Vlaams Noodkoopfonds
Vlaanderen telt momenteel bijna 120.000 noodkopers. Dat zijn mensen met een laag inkomen die noodgedwongen een betaalbare woning kopen, omdat ze geen toegang vinden tot sociale huisvesting of een betaalbare huurwoning. Helaas verkeren deze woningen vaak in slechte staat op het vlak van veiligheid, kwaliteit en energiezuinigheid. Omdat noodkopers niet over de financiële middelen beschikken om hun woning te renoveren, vallen ze vaak buiten bestaande premies en steunmaatregelen. Het bezitten van een huis is dus niet altijd een garantie tegen armoede.
- Het Vlaams Noodkoopfonds: financiële steun en begeleiding
Sinds 2020 kunnen OCMW’s subsidies aanvragen via het Vlaams Noodkoopfonds om noodkopers te helpen hun woning gezond, veilig en energiezuinig te maken. Via een rollend fonds ontvangen kwetsbare eigenaars financiële ondersteuning voor renovaties, die ze pas moeten terugbetalen bij verkoop van de woning of na 20 jaar. Zo blijft het fonds beschikbaar voor nieuwe noodkopers. Daarnaast krijgen deelnemers tijdens het renovatieproces bouwtechnische en sociale begeleiding.
- SAAMO: sociale begeleiding en ondersteuning
Over heel Vlaanderen zetten gemeenten het Vlaams Noodkoopfonds in. SAAMO is in verschillende regio’s partner en biedt sociale begeleiding. We leggen het renovatieproces uit en ontzorgen de eigenaars. Als vertrouwenspersoon voor de eigenaars signaleren we hun bezorgdheden aan aannemers en technische begeleiders, zodat obstakels sneller worden aangepakt.
- Het Noodkoopfonds in de Rupelstreek en Zwijndrecht
De Rupelstreek wordt gekenmerkt door een verouderd woonpatrimonium, een erfenis van de industrialisering van de regio. Veel arbeiderswoningen verkeren in slechte staat en vereisen dringende renovaties. Ondanks inspanningen van lokale besturen blijft betaalbaar en kwaliteitsvol wonen een uitdaging.
SAAMO Provincie Antwerpen werkt er – samen met Igean en de lokale besturen van Boom, Niel, Schelle, Hemiksem en Zwijndrecht aan een noodkoopfondsproject. We zorgen voor de individuele begeleiding van kwetsbare eigenaar-bewoners met beperkte financiële middelen en/of sociale of technische vaardigheden, zodat ze hun woning kunnen verbeteren. Bovendien zorgen we voor de coördinatie en communicatie tussen de noodkoper en de partners.
Met gerichte begeleiding willen we de slaagkansen van renovaties in het kader van het Noodkoopfonds verhogen. Ook eigenaar-bewoners die net buiten de steunmaatregelen vallen, begeleiden we naar de juiste instanties om hun woonomstandigheden te verbeteren.
- Van praktijk naar beleid
Onze ervaringen uit het veld vormen de basis voor beleidswerk. We signaleren structurele knelpunten die noodkopers ervaren en gaan in dialoog met beleidsmakers en andere betrokken actoren. Ons doel? Een duurzaam woonbeleid waarin het Vlaams Noodkoopfonds een structurele plaats krijgt over de hele provincie en het renovatieaanbod beter aansluit bij de noden van kwetsbare eigenaars.
